74η δικάσιμος, Αίθουσα Τελετών Εφετείου Αθηνών, 21/02/2024
Ι. Πρόσβαση στο δικαστήριο
Υπήρχε η δυνατότητα πρόσβασης και παρακολούθησης της δίκης, με επίδειξη και παρακράτηση της αστυνομικής ταυτότητας, μέχρι τη συμπλήρωση των θέσεων του κοινού στην αίθουσα του ακροατηρίου.
ΙΙ. Παρουσία κατηγορουμένων
Παρών στο δικαστήριο ήταν ο κατηγορούμενος Ι. Λαγός.
ΙΙΙ. Εξέταση μάρτυρα κατηγορίας
Εξετάστηκε ο μάρτυρας κατηγορίας Ν. Αλιβιζάτος, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο ΕΚΠΑ. Ο μάρτυρας ξεκίνησε την κατάθεση, εξιστορώντας ένα περιστατικό που είχε λάβει χώρα το 2009 στην Παλαιά Βουλή, κατά τη διοργάνωση εκδήλωσης, για την απονομή ιθαγένειας σε παιδιά μεταναστών που γεννιούνται στην Ελλάδα, από την Ένωση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Στη διάρκεια αυτής της εκδήλωσης, είχαν εμφανιστεί μέλη της Χρυσής Αυγής πρωτοστατούντος του κατηγορούμενου Η.Παναγιώταρου, οι οποίοι είχαν ακροβολιστεί σε διάφορα σημεία της αίθουσας, φώναζαν συνθήματα, ενώ προπηλάκισαν και τον μάρτυρα που ήταν ο προεδρεύων της εκδήλωσης. Συγκεκριμένα, ο Παναγιώταρος τον έπιασε από το πέτο και του είπε “γιατί δεν λες το όνομά σου, ότι είσαι Λεβί?”, δηλαδή Εβραίος, προφανώς λόγω συνάφειας του ονόματος.
Ο μάρτυρας ανέφερε ότι η ομάδα αυτή αποτελούνταν από 10-20 άτομα, άντρες, και αντιλήφθηκε ότι ήταν χρυσαυγίτες από τα συνθήματα που φώναζαν αλλά και από την ανάρτηση βίντεο στην ιστοσελίδα της Χρυσής Αυγής, με εμβατηριακή μουσική, όπως είπε χαρακτηριστικά. Κατέθεσε επίσης ότι έσπασαν το μικρόφωνο και διέκοψαν την εκδήλωση και με την εμφάνιση της Αστυνομίας αποχώρησαν. Επίσης, επισήμανε ότι ήταν συντονισμένοι, καθώς ήταν σαν να έδωσε κάποιος το σήμα και άρχισαν όλοι μαζί να φωνάζουν. Τόνισε ότι το θέμα της εκδήλωσης είχε σχέση καθώς η Χ.Α. είχε προσβάλει το νομοθέτημα μέσω κάποιου μέλους της.
Σε σχετικές ερωτήσεις της Εισαγγελέα απάντησε ότι τα συσσίτια που διοργάνωνε η Χρυσή Αυγή μόνο για Ελλήνες ήταν αντισυνταγματικά, ενώ για το σύνθημα “εγέρθητι” που είχε χρησιμοποιηθεί σε εκδήλωση της Χ.Α., τόνισε ότι είναι στρατιωτικό παράγγελμα και δεν χρησιμοποιείται πουθενά αλλού και είναι ενδεικτικό του χαρακτήρα της οργάνωσης αλλά και της πειθαρχίας των μελών της. Σε ερωτήσεις των συνηγόρων υποστήριξης της κατηγορίας, ο μάρτυρας κατέθεσε ότι η επίθεση ήταν συντονισμένη καθώς είχαν πάει πριν την έναρξη της εκδήλωσης για να προκαλέσουν το επεισόδιο και ο επικεφαλής -Η.Παναγιώταρος- έδινε τον τόνο και στο τέλος έδωσε και το σήμα της αποχώρησης. Επίσης τόνισε ότι η βία είναι συστατικό στοιχείο της υπόστασης της Χ.Α. και δεν εκπορεύεται απλώς από θερμόαιμους οπαδούς της. Υπάρχουν και άλλα αντιεβραϊκά και ρατσιστικά κόμματα στην Ευρώπη, τόνισε, αλλά στην περίπτωση της Χ.Α. μιλάμε για κόμματα που κατά το πρότυπο των φασιστικών κομμάτων, κατατρομοκρατούν τον κόσμο με ωμή βία.
Επίσης κατέθεσε ότι η Χ.Α. απέκτησε την κοινοβουλευτική ομπρέλα προκειμένου να αυξήσει την επιρροή της. Επισήμανε ότι “δεν ήταν ο δράστης των επιθέσεων Χρυσή Αυγή αλλά η Χρυσή Αυγή ήταν ο δράστης” και αναφέρθηκε στο modus operandi που είναι η χρήση βίας εναντίον των ξένων και της οργανωμένης αριστεράς. Σε ό,τι αφορά την έξαρση της βίας το 2012 ο μάρτυρας επισήμανε ότι η ελληνική κοινωνία είχε υποστεί μείωση εισοδήματος κατά 25% όταν επιβλήθηκαν τα μνημόνια κάτι που ήταν αδιανόητο και η επιβράβευση της Χ.Α. ήρθε ως απάντηση με πραγματικά περιστατικά βίας ξεκινώντας από την επίθεση στην Λ. Κανέλλη και φτάνοντας στη Ραφήνα. Επίσης τόνισε ότι η φράση του Κασιδιάρη “τα βουλευτιλίκια δεν τα γουστάρουμε, αλλά έχουμε πάρει και άδεια οπλοφορίας” είναι φράση του Γκέμπελς που είχε πει ότι εκμεταλλευόμαστε τα προνόμια του κοινοβουλευτισμού. Ο μάρτυρας περιέγραψε τη δομή της οργάνωσης χρησιμοποιώντας το σχήμα ομόκεντρων κύκλων, λέγοντας ότι ο κύκλος των οπαδών και ψηφοφόρων δεν έχει ευθύνη, έχει όμως ο πρώτος κύκλος στο μέτρο που αποτελεί το διευθυντήριο της οργάνωσης. Ανέφερε, επίσης, ότι το κίνητρο για τη διάπραξη εγκληματικών ενεργειών είναι η ναζιστική ιδεολογία και χαρακτήρισε, τη χρήση του όρου εθνικισμός, κάλυμμα της ναζιστικής ιδεολογίας, όπως και την αναφορά ότι ο ναζιστικός (αγκυλωτός) σταυρός είναι μαίανδρος. Ο μάρτυρας κατέθεσε ότι επιδεικνύουν τη χρήση βίας για να κάνουν επίδειξη δύναμης. Σε σχετική ερώτηση, κατέθεσε ότι το διαφοροποιητικό στοιχείο σε σύγκριση με άλλες οργανωμένες ομάδες και κομματικούς φορείς που έχουν περιφρούρηση είναι η συνέχεια, η διάρκεια και το επιθετικό στοιχείο. Να σημειώσουμε ότι η Πρόεδρος σε παρέμβασή της επισήμανε ότι το 90% αυτών που εκφράζει ο μάρτυρας είναι κρίση που δεν ενδιαφέρει το Δικαστήριο, προκαλώντας και τις διαμαρτυρίες των συνηγόρων υποστήριξης της κατηγορίας.
Στην εξέταση του μάρτυρα από τους συνηγόρους υπεράσπισης, κατέθεσε ότι δεν έχει ιδία αντίληψη για περιστατικά βίας παρά μόνο από τα ΜΜΕ, πλην του περιστατικού που κατέθεσε για την εκδήλωση στην Παλαιά Βουλή. Σε σχετική ερώτηση αν η κυβέρνηση Σαμαρά πιέστηκε από Αμερικανούς και Εβραίους για την άσκηση διώξεων σε βάρος της Χ.Α., όπως είχε δηλώσει ο πρώην υπουργός, Α.Ρουπακιώτης, ο μάρτυρας απάντησε χαρακτηριστικά ότι γνωρίζει παιδιόθεν τον Σαμαρά και είναι ο τελευταίος άνθρωπος που θα έπαιρνε εντολές. Διευκρίνισε, επίσης, για το ζήτημα της αντισυνταγματικότητας των συσσιτίων μόνο για έλληνες ότι αν ένας εργοδότης ήθελε να προσλάβει μόνο οπαδούς της Ν.Δ., αυτό απαγορεύεται, όπως απαγορεύεται και συνολικά από την αντιρατσιστική νομοθεσία. Ο μάρτυρας επισήμανε ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει μηχανισμός για να τεθεί ένα κόμμα εκτός νόμου, όπως σε άλλες χώρες και γι αυτό έπρεπε να ακολουθηθεί η διαδικασία που ακολουθήθηκε για τη Χ.Α. ενώ τόνισε ότι σε καμμία ευρωπαική χώρα δεν νοείται να διεκδικεί την ψήφο του λαού ένα τέτοιο μόρφωμα και ότι θα έπρεπε να είχε τεθεί εκτός νόμου με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Σε ερώτηση σχετική με την εντολή για τη διάπραξη αξιόποινων πράξεων από τους διευθύνοντες την εγκληματική οργάνωση, ο μάρτυρας απάντησε ότι δεν χρειάζεται να αποδειχθεί η εντολή, καθώς, όπως εξήγησε, αφ΄ης στιγμής είσαι στη διεύθυνση θεωρείσαι κατά μαχητό τεκμήριο διευθυντής της οργάνωσης, επισημαίνοντας επίσης ότι εξ ορισμού η ένταξη και διεύθυνση σε εγκληματική οργάνωση ενέχει στοιχείο αυθαιρεσίας το οποίο όμως δεν συντρέχει στη συγκεκριμένη περίπτωση. Σε ερώτηση συνηγόρου υπεράσπισης γιατί ο κόσμος ψήφισε τη Χ.Α. εφόσον ασκούσε βία και τρομοκρατία, ο μάρτυρας απάντησε ότι και ο Χίτλερ είχε ψηφιστεί. Επίσης τόνισε ότι θα ήταν αποδεκτή και η πιο οξεία δήλωση του Μιχαλολιάκου ή του Κασιδιάρη αν δεν είχαν τάγματα εφόδου απέξω. Ως προς τη δήλωση του Μιχαλολιάκου για την ανάληψη πολιτικής αλλά όχι ποινικής ευθύνης για τη δολοφονία του Π. Φύσσα, ο μάρτυρας κατέθεσε ότι θα ήταν διαφορετικό το περιεχόμενο και αποδεκτό αν ο Μιχαλολιάκος δήλωνε ότι ο Ρουπακιάς ήταν μέλος της Χ.Α. αλλά η οργάνωση τον αποδοκιμάζει γιατί έκανε του κεφαλιού του και ότι τέτοιου είδους ενέργειες είναι αποδοκιμαστέες. Επίσης επισήμανε ότι η έννοια της πολιτικής ανυπακοής περιλαμβάνει τη μη χρήση βίας. Ως προς το τεκμήριο αθωώτητας ο μάρτυρας ανέφερε ότι όταν ψηφιζόταν το Σύνταγμα το 1975 αποκλείονταν από το δικαίωμα ψήφου οι καταδικασμένοι με τελεσίδικη απόφαση αλλά μετά από παρέμβαση του καθηγητή Γ.Α.Μαγκάκη εντάχθηκε και το στοιχείου του αμετάκλητου, και το χαρακτήρισε ως μια ελληνική ιδιομορφία, η οποία επιτρέπει σε πρόσωπα καταδικασμένα να περιλαμβάνονται σε συνδυασμούς κομμάτων. Επισήμανε ότι ακόμη και ο ίδιος ο Νόμος δήμων και κοινοτήτων προβλέπει ότι δεν μπορεί κάποιος να είναι υποψήφιος όταν υπάρχει δίωξη σε βάρος του αλλά αυτό δεν ισχύει για τις βουλευτικές εκλογές. Τέλος, ο μάρτυρας απαντώντας σε σχετική ερώτηση του κατηγορούμενου Λαγού, κατέθεσε ότι το τεκμήριο της αθωότητας παραβιάζεται όταν κάποιος προδικάζει την ενοχή πριν την τελεσιδικία και υπό αυτό το πρίσμα, οι δηλώσεις πολιτικών και πολιτειακών παραγόντων που αφορούσαν την καταδίκη της Χ.Α. θα ήταν επιλήψιμες αν έλεγαν ότι είναι ένοχοι και πρέπει να καταδικαστούν και όχι αν έλεγαν ότι πρέπει να αποδοθεί δικαιοσύνη.
Το Δικαστήριο διέκοψε για την επόμενη δικάσιμο στις 27/02/2024 και κάλεσε τους μάρτυρες Λιάκο, Λώλο και Μπούσιο.
