263η Συνεδρίαση, Αίθουσα γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού, 4.7.2018
Ι. Πρόσβαση στο δικαστήριο
Εξακολουθεί να υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης και παρακολούθησης της δίκης, με επίδειξη και παρακράτηση της αστυνομικής ταυτότητας, μέχρι τη συμπλήρωση των θέσεων του κοινού στην αίθουσα του ακροατηρίου. Υπήρχε μικρή παρουσία δημοσιογράφων και κοινού.
II. Παρουσία των κατηγορουμένων
Αυτοπροσώπως παρόντες κατηγορούμενοι κατά τη διαδικασία: κανένας.
III. Αναγνωσθέντα έγγραφα
Καθώς οι μάρτυρες Αντωνίου και Διαμαντόπουλος δεν κατέθεσαν επ’ ακροατηρίω (ο πρώτος επειδή υπηρετεί ως αστυνομικός στις Βρυξέλλες, ο δε δεύτερος είναι αγνώστου διαμονής), το Δικαστήριο προέβη στην ανάγνωση των καταθέσεων που είχαν δώσει κατά την ανάκριση.
Σύμφωνα με όσα είχε καταθέσει ο Διαμαντόπουλος, ήταν αυτόπτης μάρτυρας στο κατάστημα “Βeat”, στο οποίο είχαν εμφανιστεί 6 άτομα και παρήγγειλαν φαγητό. Τους 5 άντρες τους αναγνώρισε ανεπιφύλακτα, επρόκειτο για τους Παπαδόπουλο, Αγριογιάννη, Μαριά, Πανταζή και άλλο ένα άτομο, ενώ τη γυναίκα που ήταν μαζί τους δεν την αναγνώρισε.
Σύμφωνα με όσα είχε καταθέσει ο Αντωνίου, αστυνομικός στη Δ/νση Εγκληματολογικών Ερευνών, την 1.4.2014, η αναγραφόμενη ώρα για το επίμαχο κινητό τηλέφωνο που εξέτασε είναι η παγκόσμια ώρα που έχει αντικαταστήσει την ώρα Γκρίνουιτς (+2 ώρες το καλοκαίρι και +3 τον χειμώνα για την Ελλάδα), ενώ ο χρήστης πρέπει σε κάποιες περιπτώσεις να επιλέξει ο ίδιος την ώρα. Σχετική ήταν και η συμπληρωματική εξέταση του μάρτυρα.
IV. Ως προς την ένσταση Μιχαλολιάκου περί μη ανάγνωσης του Καταστατικού της Χ.Α. και του εγγράφου «Εκπαιδευτική τάξη Πρωτεσίλαος»
Α. Εισαγγελική πρόταση
Συνοπτικά επί της από 21.6.2018 ένστασης (κατ’ άρθρο 364§1 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας [:ΚΠΔ]) του Μιχαλολιάκου περί μη ανάγνωσης των αναγνωστέων εγγράφων 254 και 255 [Καταστατικό της Χ.Α. και έγγραφο «Εκπαιδευτική τάξη Πρωτεσίλαος»] λόγω πλαστότητάς τους, η εισαγγελέας ανέφερε ότι: Τα έγγραφα αυτά, που κατατέθηκαν από τον μάρτυρα Ψαρρά στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, αμφισβητούνται από τον Μιχαλολιάκο, ο οποίος ισχυρίζεται ότι το επίμαχο Καταστατικό είναι αντιδιαμετρικά αντίθετο με το κατατεθέν το 2012 στον Άρειο Πάγο.
Ο κατηγορούμενος βασίζει τον ισχυρισμό του στο γεγονός ότι τα παραπάνω έγγραφα δεν βρέθηκαν σε καμία έρευνα, στα γραφεία ή σπίτια στελεχών της Χ.Α. Ο μάρτυρας Ψαρράς ισχυρίζεται ότι εστάλησαν από την ίδια την Χ.Α. στο περιοδικό «Σχολιαστής» το 1988. Τότε είχε γραφεί στο περιοδικό ότι η Χ.Α. είναι φασιστικό κόμμα, χωρίς καμία αντίδραση εκ μέρους της Χ.Α. Κατά τη γνώμη της Εισαγγελέως, δεν προέκυψαν επαρκείς ενδείξεις για την πλαστότητα των εγγράφων.
Ο κατηγορούμενος γνώριζε την κατάθεση των επίμαχων εγγράφων κατά την προδικασία, αλλά μόλις στην επ’ ακροατηρίω διαδικασία αποφάσισε να τα προσβάλλει ως ψευδεπίγραφα. Ο ισχυρισμός είναι αβάσιμος, άλλωστε σε προβληθέντα βίντεο γίνονται αναφορές στον εθνικοσοσιαλισμό. Η Εισαγγελέας, καταλήγοντας, πρότεινε να αναγνωστούν τα έγγραφα αυτά και να συνεκτιμηθούν από το Δικαστήριο.
Β. Η θέση της πολιτικής αγωγής
Κατ’ αρχάς ο συνήγορος υπεράσπισης Γ. Μιχαλόλιας προέβαλε ένσταση, ισχυριζόμενος ότι η πολιτική αγωγής δεν επιτρέπεται να ακουστεί εν προκειμένω, επειδή ο κατηγορούμενος και ενιστάμενος Μιχαλολιάκος διώκεται για τη διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης (και όχι κάποιου εγκλήματος από αυτά που συνδέονται άμεσα με αυτά για τα οποία παρίσταται η πολιτική αγωγή). Η Εισαγγελέας πρότεινε να απορριφθεί η προκείμενη μερική ένσταση, όπως έχει ήδη αποφανθεί σχετικώς το Δικαστήριο σε προηγούμενα στάδια για αντίστοιχα ζητήματα που ανέκυψαν.
Η πολιτική αγωγή (συνήγορος Παπαδάκης) προέβαλε ότι η εν λόγω ένσταση πρέπει να απορριφθεί με το σκεπτικό ότι τα επίμαχα έγγραφα δεν αφορούν μόνο στην κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης, αλλά σε όλες τις κατηγορίες. Η υπεράσπιση (συνήγοροι Ρουσσόπουλος και Μιχαλόλιας Γ.) ενέμεινε ότι η πολιτική αγωγή δεν πρέπει να ακουστεί. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η πολιτική αγωγή μπορεί να ακουστεί, επειδή εκπροσωπεί άτομα, που φέρεται να είναι θύματα μελών που φέρεται να είναι μέλη εγκληματικής οργάνωσης, τα δε επίμαχα έγγραφα δεν συνδέονται μόνο με τη συγκεκριμένη κατηγορία.
Στη συνέχεια, πρώτη η συνήγορος Παπαδοπούλου έλαβε τον λόγο εκ μέρους της πολιτικής αγωγής επί της (βασικής) ένστασης του Μιχαλολιάκου, καταθέτοντας σχετικό υπόμνημα και αναπτύσσοντάς το. Σύμφωνα με τη συνήγορο, επιβεβαιώνεται η αποστολή των επίμαχων εγγράφων, καθώς δεν υπήρξε δε καμία αντίδραση επ’ αυτών ήδη από το 1988. Η ίδια σφραγίδα υπάρχει σε έγγραφο, τον «Εσωτερικό Κώδικα», που βρέθηκε στην οικία Παππά στα Γιάννενα. Το Καταστατικό και ο Εσωτερικός Κώδικας φέρουν πανομοιότυπη σφραγίδα ερυθρού χρώματος με σήμα το «Wolfsangel» και την επιγραφή «Χρυσή Αυγή – Αγχιβασίην». Η «Εταιρεία Μελέτης και Προαγωγής της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Δημιουργίας» υπάρχει και στο Καταστατικό και στον παραπάνω Κώδικα και δεν είναι «ευφάνταστη».
Η οργανωτική δομή που περιγράφει το Καταστατικό αντιστοιχεί στον ως άνω Κώδικα, στο οργανόγραμμά του περί οργανικής και διοικητικής ιεραρχίας, και έτσι δεν υπάρχει καμία αντίφαση. Παραπειστικά, 5 χρόνια μετά, αναφέρθηκε ότι το δισέλιδο που βρέθηκε στον η/υ του Μιχαλολιάκου ήταν το καταστατικό που κατατέθηκε στον Άρειο Πάγο το 2012.
Ο συνήγορος πολιτικής αγωγής Θεοδωρόπουλος ανέφερε ότι το δισέλιδο, αναφερόμενο από τη Χ.Α. ως ισχύον προ του 2012 καταστατικό, δεν έχει χαρακτήρα καταστατικού. Το δε καταστατικό, που κατατέθηκε το 2012 στον Άρειο Πάγο, είναι λεπτομερές. Αν το μοναδικό καταστατικό της Χ.Α. είναι αυτό του 2012, πώς από τον Απρίλιο 1992 αναφερόταν ο Μιχαλολιάκος, και δη στο Β’ Συνέδριο της Χ.Α., σε καταστατικό; Κατά τον συνήγορο, αυτά προκύπτουν από φύλλα της εφημερίδας Χ.Α. Επομένως, το καταστατικό του 1988 είναι το γνήσιο, σχετίζεται δε με τον Εσωτερικό Κώδικα που βρέθηκε στην οικία Παππά και δεν αμφισβητήθηκε.
Κατά τον συνήγορο της πολιτικής αγωγής Παπαδάκη, η υπεράσπιση επιχείρησε να προσβάλει το Καταστατικό της Χ.Α. του 1988 ως πλαστό μη κατονομάζοντας πλαστογράφο και έτσι μη πείθοντας. Συγκρίνει δε –η υπεράσπιση– το επίμαχο καταστατικό με τη δήλωση ίδρυσης. Πλην όμως το εν λόγω δισέλιδο συνιστά δήλωση ίδρυσης και όχι καταστατικό. Περαιτέρω, κάλλιστα μπορεί να υφίσταται καταστατικό χωρίς να έχει κατατεθεί στον Άρειο Πάγο. Μεταξύ άλλων, κατά τον συνήγορο, «μεθαύριο θα μας πουν ότι και το τατουάζ στο χέρι του Κασιδιάρη είναι πλαστό;» [:εννοεί το τατουάζ με τη σβάστικα]. Κατέληξε δε ως εξής: «Σπασμωδική λοιπόν και με επικουρία υπερασπιστική συμπεριφορά, 5 χρόνια δεν γίνεται καμία αμφισβήτηση και τώρα δημιουργούν εντυπώσεις που διαλύονται με ένα φύσημα».
Γ. Η θέση της υπεράσπισης
Κατά τον συνήγορο Μιχαλόλια (Γ.), εύλογα ο Μιχαλολιάκος δεν προσέβαλε το επίμαχο καταστατικό παρά μόνο όταν του επιδείχθηκε «αυτούσιο». Το εν λόγω έγγραφο είναι πλαστό επειδή: α) δεν υπήρξε ποτέ τέτοιο έγγραφο ως καταστατικό της Χ.Α. και β) ο Μιχαλολιάκος δεν υπήρξε ποτέ ο εκδότης του συγκεκριμένου -ανυπόγραφου- εγγράφου.
Το δισέλιδο που προσκόμισε ο ίδιος είναι ιδρυτική δήλωση, καθώς το 1983 δεν υπήρχε υποχρέωση προς κατάθεση καταστατικού στον Άρειο Πάγο. Γι’ αυτό και, για πρώτη φορά, κατατέθηκε καταστατικό στον Άρειο Πάγο το 2012. Ο συνήγορος, μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι η σφραγίδα με την λυκοπαγίδα [:«Wolfsangel»] και το απόφευγμα του Ηράκλειτου «Αγχιβασίην» δεν είναι παγκόσμια πρωτοτυπία του Μιχαλολιάκου. Ερωτηθείς δε κατά την προδικασία ο Παππάς –στο σπίτι του οποίου βρέθηκε η επίμαχη σφραγίδα–, πώς σχολιάζει το φερόμενο καταστατικό και τον «Πρωτεσίλαο», ανέφερε ότι ουδεμία σχέση έχει με τα έγγραφα αυτά και ότι δεν απηχούν τις θέσεις της Χ.Α. Περαιτέρω, ο Παππάς είχε καταθέσει ότι διάφορα έγγραφα που βρέθηκαν στο σπίτι του δεν είναι δικά του και αφορούν σε πολύ παλιά χρόνια (στη δεκαετία του 1980).
Κατά τον συνήγορο, από τη Μεταπολίτευση και μετά δεν διώχθηκε ποινικά ένα ολόκληρο κόμμα, οπότε εύλογα όταν ξεκίνησε η υπόθεση είχε κοινωνικό και πολιτικό ενδιαφέρον. Ενώ όμως οι δικαστές οφείλουν να αφουγκράζονται τον παλμό της κοινωνίας, ο μάρτυρας Ψαρράς δεν ρωτήθηκε ποτέ, πώς γίνεται να έχει στα χέρια του το καταστατικό της Χ.Α., παρά μόνο στο ακροατήριο, οπότε κατέθεσε ότι είχε αποσταλεί στο περιοδικό «Σχολιαστής». Κατά τον συνήγορο, ο Ψαρράς επιχείρησε να συσκωτίσει τα πράγματα και είχε ανάγκη το έγγραφο αυτό. το οποίο, όμως, αν και χρησιμοποιήθηκε από τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Βουρλιώτη, οι ανακρίτριες δεν το αξιοποίησαν αποδεικτικά, υποβαθμίζοντας –ορθά– τη σημασία του. Τέλος, τον πλαστογράφο δεν μπορεί να τον κατονομάσει ο Μιχαλολιάκος, ξέρει όμως τον χρήστη και αυτός είναι ο μάρτυρας Ψαρράς.
Στη συνέχεια, τον λόγο έλαβε ο συνήγορος υπεράσπισης Ρουσσόπουλος, ο οποίος δήλωσε εντυπωσιασμένος που όλη η ρητορική της πολιτικής αγωγής «εστιάζει στο ότι δεν έχει γίνει μήνυση επειδή είναι πλαστό το έγγραφο». Ο συνήγορος προέβη στην παρομοίωση ότι «όψιμος εθνικιστής, που πωλεί βιβλία, ισχυρίζεται ότι έχει αυθεντικές επιστολές του Ιησού. Το λέει. Του έχει κάνει μήνυση η Εκκλησία ή το Βατικανό; Το λέει όμως. Θα αποδομήσουμε τη θρησκεία μας επειδή καθένας λέει ότι θέλει; Αυτό θέλει το Δικαστήριο;». Ο συνήγορος ανέφερε περαιτέρω ότι το επίμαχο καταστατικό είναι γραμμένο «κατά τον τρόπο που έγραφαν την εποχή εκείνη στην Ελευθεροτυπία» κατέληξε δε ότι «άλλοι έχουν στο καταστατικό τους ότι θα τους σφάξουν όλους με κονσερβοκούτια».
Στο σημείο αυτό το Δικαστήριο διέκοψε για την 9.7.2018 στην αίθουσα γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού, οπότε θα συνεχιστεί η διαδικασία με την απόφανση του Δικαστηρίου επί της ένστασης του Μιχαλολιάκου περί μη αναγνώσεως «λόγω μη γνησιότητας» των αναγνωστέων εγγράφων 254 και 255 (Καταστατικό της Χ.Α. και έγγραφο «Πρωτεσίλαος»).
Όταν θα έχει ολοκληρωθεί η ανάγνωση όλων των αναγνωστέων εγγράφων, θα ακολουθήσει ο σχολιασμός των συνηγόρων επί όλων των εγγράφων που έχουν αναγνωστεί μέχρι τότε (κατ’ άρθρο 358 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας).