22/05/2024 – 89η δικάσιμος – Αίθουσα τελετών Εφετείου Αθηνών
Ι. Πρόσβαση στο δικαστήριο
Υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης και παρακολούθησης της δίκης, με επίδειξη αστυνομικής ταυτότητας.
II. Παρουσία των κατηγορουμένων
Παρών ήταν ο κατηγορούμενος Λαγός (κρατούμενος).
III. Συνεδρίαση
Στη συνεδρίαση κατέθεσε ο μάρτυρας Μιχάλης Σπουρδαλάκης, ομότιμος καθηγητής σήμερα στο τμήμα Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ και κατά το χρόνο της ανάκρισης Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης. Ο μάρτυρας ανέφερε ότι κλήθηκε από τις ανακρίτριες με αυτή την ιδιότητα, και το γνωστικό του αντικείμενο που είναι η πολιτική κοινωνιολογία προκειμένου με τις ειδικές γνώσεις του να εισφέρει στοιχεία κατανόησης του κομματικού σχηματισμού της ΧΑ. Εξήγησε ότι το κόμμα της ΧΑ εντάσσεται στην κατηγορία του κόμματος πολιτοφυλακής (μιλίτσια) και ανέφερε τις θεωρητικές ρίζες του όρου στη βιβλιογραφία. Η συγκεκριμένη κατηγορία κομμάτων ανέφερε ο μάρτυρας διαφέρει από το σύνολο των υπολοίπων, γιατί είναι οργανωμένα στρατιωτικά, με συγκεκριμένα καθήκοντα, πειθαρχία, και χρησιμοποιούν τη βίαιη δράση για να αποκομίσουν πολιτικά οφέλη. Αντιστοίχισε τη ΧΑ με τα ναζιστικά κόμματα του μεσοπολέμου. Γνώρισε την οργάνωση και τη δράση της ΧΑ μέσα από τον τύπο και τα ΜΜΕ, ενώ βρέθηκε ο ίδιος ως περαστικός σε συγκέντρωση της ΧΑ στην πλατεία Ρηγίλλης. Απαντώντας στις ερωτήσεις της έδρας, επεσήμανε ότι δεν θα μπορούσαν τα περιστατικά που ερευνά το δικαστήριο να είναι μεμονωμένα, καθώς αυτό έρχεται σε αντίθεση με τον τρόπο λειτουργίας αυτού του τύπου των κομμάτων. Αυτό σύμφωνα με το μάρτυρα προκύπτει και από το καταστατικό του κόμματος που περιγράφεται η δομή, το λεξιλόγιο παραπέμπει σε στρατιωτική δομή, και οι κανόνες για τα μέλη είναι αυστηροί. Έκανε λόγο για συντεταγμένες δυνάμεις με σχέδιο, ενώ και η συχνότητα και η βιαιότητα των φαινομένων δεν ήταν ούτε ατυχείς ούτε μεμονωμένες εκδηλώσεις κάποιου υπερβολικά φανατικού οπαδού, σύμφωνα με την κατάθεσή του.
Στη συνέχεια ο μάρτυρας απάντησε σε ερωτήσεις της πολιτικής αγωγής. Κατέθεσε δε ότι μπορεί η αιχμή της πολιτικής προβολής ενός κόμματος πολιτοφυλακής να είναι η βία, αλλά αυτό δεν αποκλείει την κοινοβουλευτική τους παρουσίας. Για το οργανωμένο της δράσης της ΧΑ, ανέφερε ότι δεν γίνεται επιθέσεις σαν αυτές κατά των Αιγυπτίων αλιεργατών να συμβαίνουν χωρίς προετοιμασία ή πρόβες. Περιέγραψε ως προσδοκώμενο όφελος της ΧΑ από αυτές τις δράσεις την εκμετάλλευση μιας περιόδου κρίσης και απελπισίας για την κοινωνία. Για την ταύτιση της ηγεσίας του κόμματος με αυτήν της πολιτοφυλακής, ο μάρτυρας επιβεβαίωσε ότι εφόσον από το καταστατικό ο αρχηγός είναι αδιαμφισβήτητος και η υπακοή είναι αδιαπραγμάτευτη μέσω ιεραρχίας, είναι δεδομένο ότι δεν διασπάται η εξουσία μεταξύ των δύο σχηματισμών.
Απαντώντας σε ερωτήσεις των συνηγόρων υπεράσπισης, ο μάρτυρας περιέγραψε τη σταδιακή απομάκρυνση των πολιτών από τα παραδοσιακά κόμματα που την εντόπισε πριν το 2010 και την κρίση των μνημονίων. Αναφερόμενος στη συγκέντρωση που είδε ως αυτόπτης στην πλατεία Ρηγίλλης, κατέθεσε ότι αισθάνθηκε φόβο παρά την ηλικία του, περιγράφοντας ένα παραστρατιωτικό άγημα με πυρσούς και ομοιόμορφη ενδυμασία. Επανέλαβε την εξήγησή του για την περιγραφή και τη δομή των κομμάτων πολιτοφυλακής και γιατί υποστηρίζει ότι η ΧΑ ήταν ένα τέτοιου τύπου κόμμα και σε όλες τις ερωτήσεις των συνηγόρων υπεράσπισης απάντησε ότι μπορεί να συνυπάρχουν σε ένα κόμμα οι ιδιότητες του κόμματος πολιτοφυλακή και της εγκληματικής οργάνωσης, παραδεχόμενος ότι δεν είναι ο ίδιος αρμόδιος να κρίνει κάτι τέτοιο. Υπογράμμισε και πάλι ότι η βία είναι η ειδοποιός διαφορά που ενώνει τις δύο αυτές ιδιότητες, και ότι σε ένα τέτοιου τύπου κόμμα δεν γίνονται επιθέσεις αν δεν υπάρχει απόφαση. Σε συγκεκριμένες ερωτήσεις για την πηγή των πληροφοριών του μάρτυρα ώστε να εκφράσει την επιστημονική του άποψη, ο ίδιος απάντησε ότι η πλειοψηφία του υλικού που μελέτησε δεν προέρχεται από δημοσιεύματα του τύπου, αλλά από υλικό που έχει δημοσιευτεί από την ΧΑ.
Με την ολοκλήρωση της εξέτασης του μάρτυρα το δικαστήριο διέκοψε για την επόμενη συνεδρίαση, την Παρασκευή 24 Μαΐου, οπότε η διαδικασία θα συνεχιστεί με την κατάθεση των μαρτύρων Ανδριανάκου (που θα εξεταστεί από τη συνήγορο υπεράσπισης Πανταζή) και Ράπτη Αλ.
