17/12/2024 – 128η δικάσιμος – Αίθουσα τελετών Εφετείου Αθηνών
Ι. Πρόσβαση στο δικαστήριο
Υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης και παρακολούθησης της δίκης, με επίδειξη αστυνομικής ταυτότητας.
II. Παρουσία των κατηγορουμένων
Παρών στη συνεδρίαση ήταν ο κατηγορούμενος Λαγός (κρατούμενος)
III. Συνεδρίαση- Αιτήματα της υπεράσπισης
Η διαδικασία εξέτασης μαρτύρων κατηγορητηρίου συνεχίστηκε με την κατάθεση του Αντώνη Ρέλλα, σκηνοθέτη, δημοσιογράφου και μέλους του αναπηρικού κινήματος στην Ελλάδα.
Ο μάρτυρας κατέθεσε για τη στοχοποίηση των ανάπηρων ατόμων από την ΧΑ. Ως μέλος της Κίνησης Χειραφέτησης Αναπήρων, έπεσε στην αντίληψή τους ένα κείμενο που εκδόθηκε στο περιοδικό της ΧΑ και σε μπλογκ της οργάνωσης, το 2007, το οποίο υποστήριζε την αναγκαιότητα της ευγονικής. Σημείωσε ότι με αντίστοιχα επιχειρήματα όπως αυτά του άρθρου στη ναζιστική Γερμανία σχεδιάστηκε και εκτυλίχθηκε το πρόγραμμα Τ4, βάσει του οποίου εξοντώθηκαν πάνω από 300.000 ανάπηρα άτομα. Τις ίδιες ιδέες αναπαρήγαγε σε βίντεο ο πυρηνάρχης της ΤΟ Σαλαμίνας Παπαδημητρίου. Αντίστοιχες ιδέες κατέθεσε ο μάρτυρας ότι διέδιδε και ο κατηγορούμενος Ματθαιόπουλος σε δηλώσεις του στο περιοδικό crash και σε τηλεοπτική του εμφάνιση στον σταθμό ΣΚΑΪ. Επιπλέον, αναφέρθηκε στην επίθεση που έγινε στα γραφεία της Συντονιστικής Επιτροπής Αναπήρων στη Θεσσαλονίκη, όπου γράφτηκαν το σήμα της ΧΑ και σβάστικες, στην επίθεση που δέχθηκε στην Θράκη ο δάσκαλος ειδικής αγωγής Τζεμαλί Μιλιαζί από τάγμα εφόδου και στην επίθεση που δέχθηκε παραολυμπιονίκης αθλητής σε αμαξίδιο στη Χίο το 2016 από μέλη της ΧΑ που συμμετείχαν σε αντιπροσφυγική πορεία. Η κίνηση αναπήρων και όλα τα συλλογικά όργανα αναπήρων ατόμων ανέδειξαν δημόσια τα περιστατικά.
Εξεταζόμενος από την πλευρά της υποστήριξης κατηγορίας ο μάρτυρας απάντησε ότι και προβεβλημένα στελέχη της ΧΑ όπως οι κατηγορούμενοι Παναγιώταρος, Παπάς και Κασιδιάρης υιοθετούσαν τις απόψεις αυτές, και ότι δεν υπήρξε δημόσια καταδίκη των επιθέσεων από το κόμμα της ΧΑ. Αναφερόμενος στις επιθέσεις ο μάρτυρας περιέγραψε την ομοιομορφία στην εμφάνιση των επιτιθέμενων, και την οργανωμένη εκτέλεση τους από το σύνολο των ατόμων.
Στη συνέχεια ο μάρτυρας απάντησε σε ερωτήσεις των συνηγόρων υπεράσπισης. Κατέθεσε ότι από τη στάση, τα δημοσιεύματα και τα λεγόμενα της ΧΑ τα ανάπηρα άτομα ένιωσαν φόβο και απειλή, ενώ διευκρίνισε ότι δε γίνεται λόγος για προσωπικές απόψεις των κατηγορουμένων αλλά για τον πυρήνα των θέσεων της οργάνωσης.
Μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης του μάρτυρα Ρέλλα, προσήλθε να καταθέσει ο καθηγητής Πολιτειολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Δημήτρης Χριστόπουλος. Ο μάρτυρας αναφέρθηκε στη ΧΑ τόσο με την ακαδημαϊκή του ιδιότητα όσο και με αυτή του προέδρου της Ελληνικής Ένωσης για τα δικαιώματα του ανθρώπου. Η ΕλΕΔΑ συμμετείχε στην ίδρυση του παρατηρητηρίου καταγραφής περιστατικών ρατσιστικής βίας. Από το 2011 καταγράφεται τριψήφιος αριθμός περιστατικών ρατσιστικής βίας. Εκτιμούσε από τότε ότι τα περιστατικά αυτά ήταν ενταγμένα σε πλαίσιο οργανωμένης ιεραρχικής δομής, με ηγεσία και φυσική αυτουργία. Περιέγραψε τη ΧΑ ως οργάνωση ο πυρήνας της οποίας εξέδιδε τις διαταγές, όπου υπήρχε σαφής ιεραρχική δομή, και το χαρακτηριστικό των επιθέσεων ήταν η χρήση της βίας ως καθεαυτό μήνυμα. Εντόπισε ως διαφοροποιητικό στοιχείο της ΧΑ σε σύγκριση με άλλες ναζιστικές και φασιστικές οργανώσεις στο εξωτερικό, την βία, και μάλιστα την άσκησή της όχι κρυφά, αλλά φανερά. Ο μάρτυρας θεωρεί ότι η έπαρσή τους από το 2012 και μετά ιδιαίτερα, αλλά και η ανοχή που έδειχναν όλοι απέναντί τους, τους οδήγησαν μέχρι και στη δολοφονία του Π. Φύσσα. Μέχρι τότε το κόμμα της ΧΑ χρησιμοποιούσε τη βία για την προώθηση της ιδεολογίας του.
Στις ερωτήσεις των συνηγόρων πολιτικής αγωγής ο μάρτυρας ανέφερε ότι οι δράσεις της ΧΑ είχαν ως στόχευση συγκεκριμένες κατηγορίες ανθρώπων, και η στόχευση πχ του Φύσσα προέκυψε από αυτές τις ιδιότητες που συγκέντρωνε, και ότι η δολοφονία του δεν ήταν τυχαίο γεγονός. Τα κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ των επιθέσεων (νέοι άντρες, νυχτερινές ώρες, με μαύρα ρούχα, σε ομάδες) παρουσιάζουν έναν κοινό τρόπο δράσης (modus operandi).
Απαντώντας σε ερωτήσεις των συνηγόρων υπεράσπισης ο μάρτυρας σχηματοποίησε την ιεραρχική δομή της οργάνωσης σε τρεις ομόκεντρους κύκλους: την ηγεσία της οργάνωσης, τα στελέχη και τα μέλη- ψηφοφόρους. Ως ηγετικά μέλη υπέδειξε το σύνολο των κατηγορουμένων. Για τη χρήση του όρου εγκληματική οργάνωση στις εκθέσεις της ΕλΕΔΑ ο μάρτυρας επανέλαβε ότι είχαν ήδη από το 2011 διαγνώσει ότι παράλληλα με την αύξηση των περιστατικών ρατσιστικής βίας υπήρχε εμπρηστική ρητορική της ΧΑ.
Μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης και του δεύτερου μάρτυρα, προσήλθε να καταθέσει ο τέως βουλευτής (2012-2019) της Δημοκρατικής Αριστεράς και αντιπρόεδρος του Κοινοβουλίου, Σπύρος Λυκούδης. Εκτός κοινοβουλίου, είχε από το γειτονικό γραφείο του παρατηρήσει τη βιαιότατη συμπεριφορά των ταγμάτων εφόδου της ΧΑ, ντυμένους με μαύρα ρούχα και τα διακριτικά της ΧΑ από τα γραφεία της οργάνωσης στο σταθμό Λαρίσης, να εξορμούν και να κυνηγούν έγχρωμους, μελαμψούς μετανάστες με ιδιαίτερα άγριο τρόπο. Για τη συμπεριφορά της ΧΑ εντός Βουλής ο μάρτυρας είπε ότι το σύνολο της Κοινοβουλευτικής Ομάδας έδινε την εντύπωση στρατιωτικού αγήματος με τον τρόπο που έμπαινε και έβγαινε στην αίθουσα, τον τρόπο που λειτουργούσαν, με τις ομαδικές αποδοκιμασίες, την κοινή εκκίνηση ή λήξη τους με εντολή του επικεφαλής τους. Ο λόγος των βουλευτών ήταν βιαιότατος, αντιμετώπιζαν όλο το κοινοβουλευτικό σώμα ως εχθρικό πόλο, ενώ κάθε παρουσία τους περιείχε και μια επίθεση στους κοινοβουλευτικούς θεσμούς. Αναφέρθηκε επίσης ο μάρτυρας στην έκφραση «υπάνθρωποι» που είχε ειπωθεί από την κατηγορούμενη Ζαρούλια, και δεν αποδοκιμάστηκε από τους βουλευτές της ΧΑ, στην εξύβριση του κατηγορουμένου Κασιδιάρη προς τον Ν. Δένδια, και στην επιθετική κίνηση προς του μέρος του βουλευτή Τατσόπουλου.
Στη συνέχεια ο μάρτυρας δέχθηκε ερωτήσεις από τους συνηγόρους πολιτικής αγωγής, και απάντησε ότι η δήλωση της κατηγορουμένης Ζαρούλια δεν αποδοκιμάστηκε ποτέ και ότι η συμπεριφορά αγήματος της ΚΟ δεν είχε ιστορικό προηγούμενο μέχρι τότε, καθώς και ότι η κοινοβουλευτική της δράση δεν ήταν αυτή της υποστήριξης των κοινωνικών διεκδικήσεων για να χαρακτηριστεί πολιτικά ριζοσπαστική.
Στις ερωτήσεις που δέχθηκε από την πλευρά της υπεράσπισης, ο μάρτυρας επανέλαβε και επιβεβαίωσε τις καταθέσεις του τόσο στην ανάκριση όσο και στον πρώτο βαθμό. Συγκεκριμένα, ότι ο πολιτικός τους λόγος στη Βουλή ήταν βίαιος, ότι το κόμμα της ΧΑ διατύπωνε ένα λόγο μίσους, ενάντια σε μετανάστες ή οποιουδήποτε είναι περιθωριακός.
Στο σημείο αυτό, το δικαστήριο διέκοψε για την επόμενη συνεδρίαση, την Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου.
