Μαθαίνω το βράδυ από το twitter ότι σκοτώθηκε ένα παιδί, αντιφασίστας. Οι πληροφορίες είναι συγκεχυμένες. Τι ακριβώς έχει παίξει; Δεν ξέρουμε τίποτα. Σκοτώθηκε από ομάδα, λένε. Ήτανε πολλοί, εφτά, δέκα, κανείς δεν ξέρει με σιγουριά. Φεύγει ένας δημοσιογράφος από την Εφημερίδα των Συντακτών και πηγαίνει στο αστυνομικό τμήμα στο Κερατσίνι, όπου έχει ήδη μαζευτεί κόσμος. Βράδυ αργά πια. Αναρωτιέμαι εάν πρέπει να κατέβω στο τμήμα αλλά αποφασίζω να μείνω on line μέχρι να μπορέσω να διασταυρώσω κάτι. Προς τα ξημερώματα αρχίζει να κυκλοφορεί στα συστημικά media ότι η δολοφονία είναι βία οπαδική. Ξυπνάω έπειτα από λίγες ώρες και η οπαδική βία παίζει ακόμα στα κανάλια. Όχι για πολύ. Κοντά στο μεσημέρι ξέρουμε όλοι πια τι έχει γίνει. Κατεβαίνω στο Κερατσίνι. Αναβρασμός, ο κόσμος είναι βαθειά αναστατωμένος και σχεδόν βουβός. Είναι πολλοί άνθρωποι στο σημείο που έγινε η δολοφονία. Οι περισσότεροι κάτοικοι από τη γειτονιά, από το Κερατσίνι αλλά και κινηματικοί αντιφασίστες. Μετά το μεσημέρι ήρθε κόσμος κανονικός. Ακόμα περισσότεροι. Πλήθος.
Έγιναν επεισόδια. Ήταν δύσκολα για μας. Οι άνθρωποι, οι διαδηλωτές ήταν τόσο θυμωμένοι, που ενώ εμείς τραβάμε πάντα από τη μεριά τους, αυτή τη φορά μας έδιωξαν και αναγκαστήκαμε να πάμε από τη πλευρά των αστυνομικών και τραβάγαμε από πίσω τους. Όμως από κει που ήμασταν είδα όλη την εικόνα. Τα επεισόδια ξεκίνησαν όταν η πορεία πέρασε μπροστά από το τμήμα, όπου περίμεναν δυο διμοιρίες. Μετά απλώθηκαν στη Γρηγορίου Λαμπράκη. Θυμάμαι ότι τρέχαμε μπρος πίσω, μπρος πίσω επί της Λαμπράκη. Ήταν όλα καθαρά. Από την πλευρά των αστυνομικών που είχανε πλάτη προς τον Πειραιά μπήκανε κάποια στιγμή και καμιά δεκαριά «αγανακτισμένοι πολίτες», φασίστες δηλαδή, και πετάγανε πέτρες και χειρονομούσανε και βρίζανε προς τους διαδηλωτές.
Εκείνη τη μέρα το αβγό είχε σπάσει και το φίδι μάς έδειχνε τα δόντια του. Όμως η δολοφονία του Φύσσα δεν ήταν έκπληξη. Οι χρυσαυγίτες ακροβατούσανε. Είχανε ξεφύγει. Σφάζανε με τόση ευκολία μετανάστες, επιτίθονταν τόσο άγρια σε ζευγάρια ομοφυλόφιλα που δεν ήταν καθόλου δύσκολο να επιτεθούν και σε έναν έλληνα αντιφασίστα. Ήταν το επόμενο στάδιο. Η επίθεση στο Πέραμα εναντίον του ΠΑΜΕ ήταν μόνο μια βδομάδα πριν. Ανοίγανε τα μέτωπα. Ήταν έτοιμοι να παίξουν πολύ άγρια και το έδειξαν με τη δολοφονία του Φύσσα.
Το θέμα είναι όμως ο ρόλος της δικαιοσύνης μέχρι τότε. Έπρεπε να δολοφονηθεί ένας Έλληνας για να κινηθεί; Δηλαδή τόσο καιρό που οι φασίστες σφάζανε, χτυπάγανε, στέλνανε σε νοσοκομεία, απειλούσανε, τρομοκρατούσανε μετανάστες, τα θύματά τους ήτανε β΄ κατηγορίας άνθρωποι και δε μας ένοιαζε; Τόσο καιρό που είχαν άμεση κάλυψη από τα αστυνομικά τμήματα και όποτε γινότανε κάποια προσαγωγή χρυσαυγίτη έλεγε «Είμαι Χρυσή Αυγή» και τον αφήνανε; Τόσο καιρό που είχανε στοιχεία για τους φασίστες; Τι τα έκαναν; Γιατί η δικαιοσύνη άργησε τόσο να κινηθεί; Γιατί τους έδωσαν τόσο χρόνο;
Κι ένα σχόλιο ακόμα. Δεν μάθαμε ποτέ ποιος την τράβηξε εκείνη την τρομερή φωτογραφία με τον Φύσσα να ξεψυχάει στην αγκαλιά της κοπέλας. Μπαίνει ένα μεγάλο δίλημμα με αυτές τις φωτογραφίες-ντοκουμέντα. Τη φωτογραφία του Καλτεζά δεν έπρεπε να τη βάλει η Ελευθεροτυπία το 1985; Η φωτογραφία του ισπανού αναρχικού που τράβηξε ο Κάππα δεν έπρεπε να δημοσιευτεί; Είναι όλες αυτές φωτογραφίες-ντοκουμέντα; Αναμφισβήτητα. Είναι φωτογραφίες που ο ιστορικός του μέλλοντος θα τις χρησιμοποιήσει; Ναι. Είναι πολιτικές φωτογραφίες και ορθώς δημοσιεύτηκαν. Το πρόβλημα για μένα είναι πού δημοσιεύτηκαν. Πού δημοσιεύονται και πώς χρησιμοποιούνται από τα μέσα που τις δημοσιεύουν. Όταν μια φασίζουσα εφημερίδα δημοσιεύει τη φωτογραφία στη λογική να σπείρει φόβο και αγωνία και να πουλήσει φύλλα. Θα το κατακρίνω. Όπως θα καταλάβω και τους γονείς και τους φίλους και όλους που αντιδρούν. Αλλά είναι μια φωτογραφία-ντοκουμέντο. Δυστυχώς. Φωτογραφίες σαν κι αυτή τα εξαφανίζουν όλα. Και τίτλους και λογική και συναισθήματα. Όλα. Μένει στη μνήμη μόνο η εικόνα και το αποτύπωμά της.
Μάριος Λώλος, φωτορεπόρτερ
