106η Συνεδρίαση, Αίθουσα Τελετών Εφετείου Αθηνών, 29.11.2016
Ι. Πρόσβαση στο δικαστήριο
Εξακολουθεί να υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης και παρακολούθησης τη δίκης από το κοινό, με επίδειξη και παρακράτηση της αστυνομικής ταυτότητας. Υπήρχε παρουσία δημοσιογράφων και παρουσία κοινού.
II. Παρουσία των κατηγορουμένων
Αυτοπροσώπως παρόντες κατά τη διαδικασία ήταν δυο (2) κατηγορούμενοι, οι Ι. Καστρινός και Ι.-Β. Κομιανός.
III. Συνέχιση της διαδικασίας
Α. Εξέταση του μάρτυρα και πολιτικώς ενάγοντα Μιχαήλ Βαξεβάνη από το Δικαστήριο
Ο μάρτυρας κατέθεσε ότι είναι ηλεκτροσυγκολλητής στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη (Ν/Ζ) Περάματος από το έτος 2000. Είναι μέλος του Δ.Σ. του Συνδικάτου Μετάλλου Πειραιά και κατά το χρονικό διάστημα 2012-2014 διατέλεσε Β’ Αντιπρόεδρός του. Ο μάρτυρας ανέφερε ότι το Συνδικάτο αριθμεί 8.000 μέλη περίπου, από τα οποία είναι ενεργά τα 4.000 περίπου.
Την 12.9.2013, κατά τις 22:30 περίπου, ο μάρτυρας και λοιποί συνάδελφοί του, μέλη του ΚΚΕ (στο οποίο ο ίδιος δεν είναι εγγεγραμμένος) και φίλοι, περί τα 20 άτομα συνολικά, συναντήθηκαν στον χώρο της Ν/Ζ για να προβούν σε αφισοκόλληση σχετική με επικείμενο φεστιβάλ της ΚΝΕ. Μετακινούνταν με τρία αυτοκίνητα και τρεις-τέσσερις μηχανές (μια εκ των οποίων ήταν δική του) και έκαναν 4-5 στάσεις συνολικά για την αφισοκόλληση. Η τελευταία στάση ήταν έξω από το καρνάγιο του Παπίλα, περί ώρα 24:00. Ο μάρτυρας και οι σύντροφοί του βρίσκονταν στο εν λόγω σημείο περί τα 3’, όταν είδαν δυο ομάδες ατόμων –με περίπου 20-25 άτομα η καθεμία– να πλησιάζουν προς το μέρος τους. Σχεδόν όλα τα άτομα που τους πλησίαζαν έφεραν καδρόνια και ξύλα. Του έκαναν εντύπωση γύρω στα 5-7 άτομα που φορούσαν κράνη και κρατούσαν μεγάλα ξύλα με μεταλλικές απολήξεις στην κορυφή τους.
Κάποιοι από όσους πλησίαζαν είχαν γυρίσει τις μπλούζες τους για να κρύψουν τα πρόσωπά τους, αλλά φαίνονταν τα μάτια τους. Οι δυο ομάδες τούς πλησίαζαν με ταχύ βήμα και ενώθηκαν, περικυκλώνοντας στη συνέχεια τους αφισοκολλητές. Λόγω αυτού, ήταν αδύνατο να διαφύγει κάποιος από τους τελευταίους αν το επιχειρούσε. Τότε ο μάρτυρας άκουσε 2-3 από αυτούς να φωνάζουν «πού είναι ο Πουλικόγιαννης;». Ένας από τους δυο μπροστινούς των ομάδων ήταν ο Χατζηδάκης, τον οποίο αναγνώρισε ο μάρτυρας γιατί τον είχε γνωρίσει στο παρελθόν, στο πλαίσιο παρέμβασης που είχε κάνει το Συνδικάτο σε συγκεκριμένο εργοδότη. Ο άλλος ήταν ο Πανταζής «ο μπαλονάς», τον οποίο γνώρισε εξ όψεως, χωρίς να έχουν γνωριστεί. Είχε ακούσει στο παρελθόν ότι είχε συμμετάσχει στην επίθεση στους Αιγύπτιους αλιεργάτες. Τα συγκεκριμένα άτομα δεν έφεραν κράνη και οπλισμό.
Οι πιο πίσω της –ενιαίας πλέον– ομάδας που τους είχε περικυκλώσει φώναζαν και βλασφημούσαν. Τότε οι δυο μπροστινοί, Χατζηδάκης και Πανταζής, ως εκπρόσωποι των λοιπών, τους είπαν «φυγέντε γιατί εμείς η Χ.Α. κάνουμε πλέον κουμάντο εδώ». Δεν αναφέρονταν στην εγκατάλειψη του συγκεκριμένου σημείου από τους αφισοκολλητές, αλλά στη Ν/Ζ, επειδή τους ενοχλούσε η συνδικαλιστική δράση τους. Είχαν προηγηθεί σχετικές δηλώσεις του Λαγού.
Οι αφισοκολλητές συμπτύχθηκαν ενστικτωδώς. Ο μάρτυρας βρισκόταν ένα μέτρο πίσω από τον Πουλικόγιαννη και έβλεπε τους μπροστινούς της ομάδας, τους Πανταζή, Χατζηδάκη και Αντωνακόπουλο –τον οποίο ήξερε επειδή ήταν συνάδελφος–, ο οποίος τον έσπρωξε και τους έβρισε. Παράλληλα άρχισε η επίθεση. Ο μάρτυρας δεν αντιλήφθηκε να δόθηκε κάποιο σχετικό παράγγελμα. Απέφυγε χτύπημα στο κεφάλι, ωστόσο τον χτύπησαν στον αγκώνα και την ωμοπλάτη. Στην προσπάθειά του να γυρίσει είδε τον Πουλικόγιαννη αιμόφυρτο, με αίμα στο κεφάλι, να είναι πεσμένος κάτω σαν νεκρός και να ψυχορραγεί. Ο μάρτυρας –χωρίς να το αποκλείει– δεν είδε αν ο Πουλικόγιαννης χτυπήθηκε με ρόπαλο με μεταλλική απόληξη. Έπεσε πάνω του για να τον καλύψει και προσπάθησε να τον σύρει για να τον απομακρύνει από τα χτυπήματα. Ο Πουλικόγιαννης ήταν εκτός τόπου και χρόνου, παραμιλούσε λέγοντας «γιατί μας χτυπάτε;» ώσπου λιποθύμησε τελείως. Τα χτυπήματα συνεχίστηκαν στα αυτοκίνητα. Τότε ο μάρτυρας άκουσε «το Πέραμα από εδώ…», ενδεχομένως από τον Χατζηδάκη. Στη συνέχεια οι επιτιθέμενοι πέταξαν ξύλα και πέτρες και αποχώρησαν. Τότε περίπου συνήλθε ο Πουλικόγιαννης.
Ο Πουλικόγιαννης συνιστούσε τον πρώτο στόχο των επιτιθέμενων, επειδή ήταν ο πρόεδρος του Συνδικάτου. Καθώς ο τελευταίος ήταν πεσμένος και αιμόφυρτος, οι επιτιθέμενοι δεν μπορούσαν να ξέρουν αν τον είχαν σκοτώσει ή όχι. Αν τον είχαν σκοτώσει, το Συνδικάτο θα συνέχιζε να υπάρχει, καθώς θα αντικαθίστατο, ωστόσο στους ναυτεργάτες θα επικρατούσε κλίμα τρομοκρατίας.
Το όλο συμβάν διήρκησε περί τα 5′-6′, κατά στα οποία δεν υπήρχε κυκλοφορία οχημάτων – προφανώς επειδή την είχε διακόψει ομάδα από μέλη της Χ.Α., όπως ο μάρτυρας άκουσε σε μεταγενέστερες συζητήσεις. Το ασθενοφόρο κατέφτασε μετά από 5’ περίπου και πήρε τους 6 πιο βαριά τραυματισμένους. Ο ίδιος μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο με ΙΧ συντρόφισσάς του. Ο μάρτυρας κατέθεσε ότι πριν ξεκινήσει η επίθεση διέκρινε σε απόσταση 50 μέτρων τέσσερα λευκά κράνη, τα οποία πρέπει να ήταν πλήρωμα της ομάδας ΔΙΑΣ, οι οποίοι «δεν έκαναν τίποτε, απλά κάθονταν και κοιτούσαν». Μετά την επίθεση κατέφτασε αστυνομική δύναμη στο σημείο όπου αυτή έλαβε χώρα.
Σύμφωνα με τον μάρτυρα, η επίθεση ήταν προσχεδιασμένη και ο σκοπός των επιτιθέμενων ήταν ανθρωποκτόνος, καθώς οι αφισοκολλητές περικυκλώθηκαν από τάγμα εφόδου, που δήλωσε ότι ανήκει στην Χ.Α., που έφερε –μη συνηθισμένο– οπλισμό, που χτυπούσε στο κεφάλι. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «ήθελαν αίμα». Το κίνητρο της επίθεσης κατ’ αυτόν ήταν επί λέξει «να καθαρίσει η Ζώνη από κομμουνιστές. Είναι ξεκάθαρο από 8/8. Να σπάσει το “απόστημα” του ΚΚΕ.». Σύμφωνα με τον μάρτυρα, από τα έτη 2008-2009 ξεκίνησε μια «βιομηχανία» μηνύσεων μερίδας εργοδοτών για να πλήξουν το Συνδικάτο, χάριν του φτηνού εργατικού δυναμικού. Κάποιες από αυτές είναι ακόμα σε εξέλιξη, κάποιες δικάστηκαν και τα μέλη του Συνδικάτου αθωώθηκαν. Η. Χ.Α. προέβη στη σύσταση σωματείου της, του «Αγίου Νικολάου», το οποίο υφίσταται μεν αλλά είναι ολιγομελές και δεν ασκεί πίεση στους εργοδότες. Σε αντίθεση με το Συνδικάτο Μετάλλου Πειραιά, που με αγώνα έχει πετύχει σημαντικές εργατικές κατακτήσεις.
Β. Εξέταση του μάρτυρα και πολιτικώς ενάγοντα Μιχαήλ Βαξεβάνη από τους συνηγόρους πολιτικής αγωγής
Ο μάρτυρας εξετάστηκε, κατά σειρά, από τους συνηγόρους Στρατή, Σαπουντζάκη, Μαλαγάρη, Ζαφειρίου, Αντανασιώτη, Βρεττό, Θεοδωρόπουλο, Κουγιάτσου, Χριστοδούλου, Τομπατζόγλου, Καμπαγιάννη, Ζώτο και Παπαδάκη. Συγκεκριμένα, έδωσε διάφορες διευκρινίσεις αναφορικά με τα παραπάνω που κατέθεσε κατά την εξέτασή του από το Δικαστήριο.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον μάρτυρα οι τραυματίες ήταν 9 και θα μπορούσαν, πέραν του Πουλικόγιαννη, να είχαν τραυματιστεί και άλλοι σοβαρά, όπως ο Ζύμαρης και ο Διαμαντάκης, αλλά και να είχαν σκοτωθεί ακόμη. Τα δε στειλιάρια που οι επιτιθέμενοι έφεραν «δεν ψωνίζονται από κάποιο μαγαζί. Τα κατασκεύασαν για να επιφέρουν τον θάνατο.». ο μάρτυρας διευκρίνισε ότι, αναφερόμενος προανακριτικά σε «αποκλιμάκωση» των επιτιθέμενων, εννοούσε ότι επειδή οι τελευταίοι είδαν τον Πουλικόγιαννη που ψυχορραγούσε και θεώρησαν ότι είχαν πετύχει τον στόχο τους, δεδομένου και του χρόνου που είχε διαρκέσει το συμβάν, απεχώρησαν.
Από τη συνήγορο Ζαφειρίου επιδείχθηκαν στον μάρτυρα διάφορες φωτογραφίες. Επί της σκοπιμότητας της επίδειξης φωτογραφιών διαμαρτυρήθηκε η συνήγορος υπεράσπισης Βελέντζα, ενώ σχετικώς υπέβαλε ένσταση ο συνήγορος υπεράσπισης Ρουσόπουλος, με αίτημα να αναφερθούν οι πηγές τους και οι ημερομηνίες λήψης τους. Στη συνέχεια ο μάρτυρας κατέθεσε ό,τι γνώριζε αναφορικά με τις επιδειχθείσες φωτογραφίες, οι οποίες απεικόνιζαν ηγετικά στελέχη της Χ.Α. (Μιχαλολιάκος, Κασιδιάρης, Παππάς κ.λπ.) να χαιρετούν ναζιστικά και να φέρουν τατουάζ με ναζιστικά σύμβολα. Ο μάρτυρας ρωτήθηκε σχετικά με τα τάγματα εφόδου, οπότε δημιουργήθηκε ένταση από τη συνήγορο υπεράσπισης Βελέντζα και η διαδικασία διακόπηκε για κάποια ώρα.
Στη συνέχεια ο μάρτυρας αναφέρθηκε στα κίνητρα της επίθεσης και στις συνέπειές της ως προς το Συνδικάτο και τον φόβο που προκλήθηκε. Αναφέρθηκε επίσης στα μηνύματα που αντάλλαξε ο Λαγός σχετικά με την επίθεση και σε σχετικές με τη Ν/Ζ και το Συνδικάτο δηλώσεις που ο τελευταίος είχε κάνει. Ο μάρτυρας θεωρεί ότι η Χ.Α. κάλυψε και επιβράβευσε τους δράστες, προβαίνοντας την επόμενη ημέρα σε ανακοίνωση ότι το συμβάν ήταν ψευδές και κατασκευασμένο.
Ο μάρτυρας ήταν συνάδελφος με τον Παύλο Φύσσα και τον ήξερε στο πλαίσιο του Συνδικάτου, αλλά και ως καλλιτέχνη. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, απαντώντας σε ερώτημα της συνηγόρου Κουγιάτσου, «μιλάμε για άνθρωπο νέο, με θέληση για ζωή, με δημιουργικότητα, ευστροφία, είχε τη δύναμη και τη θέληση της ζωής». Περαιτέρω, ο μάρτυρας αναφέρθηκε σε άλλα παρόμοια περιστατικά –που επίσης έλαβαν χώρα νύχτα–, όπως η δολοφονία του Π. Φύσσα, η επίθεση στους Αιγύπτιους αλιεργάτες και η δολοφονία του Λουκμάν.
Ο μάρτυρας θεωρεί ότι η έκδοση δελτίου τύπου από το Συνδικάτο, τον Ιούνιο 2012, απέτρεψε τα μέλη της Χ.Α. μέχρι τον Σεπτέμβριο 2013 να προβούν σε εγκληματικές ενέργειες σε βάρος τους. Αναφέρθηκε δε στην αρχή του Αρχηγού και, ως προς τα τάγματα εφόδου, ότι «έχουν τον εκκαθαριστικό ρόλο. Έρχονται για να καθαρίσουν.».
Γ. Εξέταση του μάρτυρα και πολιτικώς ενάγοντα Μιχαήλ Βαξεβάνη από τους συνηγόρους υπεράσπισης
Ο μάρτυρας ρωτήθηκε από τον συνήγορο Αλυγιζάκη σχετικά με τους Αντωνακόπουλο και Χατζηδάκη. Συγκεκριμένα, δεν γνώριζε από ιδία αντίληψη αν ήταν μέλη της Χ.Α. Περαιτέρω, αναφέρθηκε στον ρόλο τους κατά την επίθεση και σε σημεία της προανακριτικής κατάθεσής του που είχαν διατυπωθεί διαφορετικά, δίνοντας σχετικές εξηγήσεις.
Τέλος, ο μάρτυρας ρωτήθηκε από τη συνήγορο Αναστασοπούλου για το ενδεχόμενο να είχε δει τον Καστρινό κατά την επίθεση, αν θα τον είχε αναγνωρίσει. Ο μάρτυρας απάντησε θετικά, ωστόσο προσωπικά δεν είχε προσέξει αν ήταν παρών κατά την επίθεση.
Σε αυτό το σημείο η διαδικασία διακόπηκε για την Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου 2016, οπότε θα συνεχιστεί η εξέταση του παραπάνω μάρτυρα από τους συνηγόρους υπεράσπισης.