ΗΜΕΡΑ 187: «ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕ ΦΑΝΑΤΙΚΟΥΣ ΝΑΖΙΣΤΕΣ»

Ι. Πρόσβαση στο δικαστήριο

Εξακολουθεί να υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης και παρακολούθησης της δίκης, με επίδειξη και παρακράτηση της αστυνομικής ταυτότητας, μέχρι τη συμπλήρωση των θέσεων του κοινού στην αίθουσα του ακροατηρίου. Υπήρχε μικρή παρουσία δημοσιογράφων και κοινού.

II. Παρουσία των κατηγορουμένων

Αυτοπροσώπως παρόντες κατηγορούμενοι κατά τη διαδικασία: κανένας.

III. Συνέχιση της κατάθεσης του μάρτυρα Δημήτρη Ψαρρά:

Α. Συνέχιση εξέτασης από τους συνηγόρους υπεράσπισης.

Ο μάρτυρας ρωτήθηκε κατά σειρά από τους συνηγόρους Παπαδέλλη, Ρουσσόπουλο, Αλεξιάδη, Ματαλιωτάκη, Κάσση (Π.), Καρυδομάτη και Τσάγκα.

Ερωτηθείς σχετικά, ο μάρτυρας κατέθεσε ότι οι εντολές που δίνουν οι Μιχαλολιάκος και Κασιδιάρης συνιστούν γεγονότα, όπως και το πογκρόμ στον Άγιο Παντελεήμονα το 2011 και η προτροπή στους οπαδούς τους να εφαρμόζουν τον θεσμό της κρυπτείας. Εξήγησε δε ότι ο λόγος που οι ενέργειες αυτές γίνονται δημόσια συνιστούν ακριβώς την αντίφαση της Χ.Α., που έγκειται στον «διπλό λόγο» της. Ο μάρτυρας διευκρίνισε ότι δεν ήταν παρών σε κάποια δολοφονία ώστε να εισφέρει σχετικές πληροφορίες στη διαδικασία, αλλά καταθέτει διότι ασχολείται χρόνια με τη Χ.Α. και ξέρει πώς λειτουργεί η οργάνωση. Στο πλαίσιο αυτό συνεισέφερε το πρώτο καταστατικό, το έγγραφο «Πρωτεσίλαος» κ.λπ. Κατά τον ίδιο, τα έγγραφα αυτά είχαν πλέον αποσυρθεί από την κυκλοφορία, όπως και διάφορα ιδεολογικά κείμενα που ήταν παλαιότερα διαθέσιμα στο site της Χ.Α. και πλέον έχουν αφαιρεθεί.

Ως προς το πρώτο καταστατικό, ο μάρτυρας εξήγησε ότι θεώρησε παρελκυστική την αίτηση του Μιχαλολιάκου στην ανακρίτρια να προσκομίσει ο ίδιος το πρωτότυπό του, καθώς είχαν ήδη παρέλθει 10 μήνες αφότου είχε επιδείξει το πρωτότυπο στον εισαγγελέα Βουρλιώτη και είχε καταθέσει αντίγραφό του. Ως εκ τούτου, θεώρησε ότι η εν λόγω ενέργεια αποσκοπούσε απλώς στο να καθυστερήσει την ανακριτική διαδικασία και, για τον λόγο αυτό, επιφυλάχθηκε να επιδείξει το πρωτότυπο στο Δικαστήριο.

Ο μάρτυρας κατέθεσε ότι στο περιοδικό «Σχολιαστής» συνεργαζόταν με τους Γ. Πιτουρόπουλος, Χ. Βερναρδάκη, Βουρνά, Χ. Λαζαρίδη κ.λπ. Στο περιοδικό είχε δημοσιεύσει άρθρα η Τ. Χριστοδουλοπούλου, ο Ρ. Πόλε, όπως και διάφορα άτομα από όλους τους πολιτικούς χώρους –πλην της Χ.Α. Ως προς το περιεχόμενο των βιβλίων του, ο μάρτυρας επισήμανε ότι δεν περιλαμβάνουν θέματα που να μην έχουν δημοσιευθεί στις εφημερίδες. Η δικογραφία της δίκης συγκροτήθηκε το 2013, ενώ το υλικό του ιδίου είναι προγενέστερο.

Ερωτηθείς αν έχει διασταυρώσει τις πηγές του για την Χ.Α. με την ίδια, ο μάρτυρας απάντησε ότι θεωρεί ότι δεν μπορεί να γίνει διάλογος με φανατικούς ναζιστές, ιδίως αφ’ής στιγμής άρχισαν να μετέρχονται τη βία. Πρόσθεσε δε ότι ο ίδιος ήταν στη συντονιστική του Πολυτεχνείου και δε θα μπορούσε να κάνει διάλογο με τους Μιχαλολιάκο, Τσαπούρη και τους λοιπούς που σκοτώνανε εκεί πέρα. Ήταν δε κατηγορηματικός ότι η άποψη που είχε διατυπώσει ο δημοσιογράφος του «ΣΚΑΙ» Παπαδημητρίου το καλοκαίρι του 2013 περί κυβερνητικής συνεργασίας με την «καλή» Χ.Α. ήταν «πέρα για πέρα λανθασμένη».

Ο μάρτυρας ήταν κατηγορηματικός ότι η Χ.Α. δεν συνιστά το κύριο ερευνητικό αντικείμενό του: πρόκειται για το 1% αυτής, καθώς κατά καιρούς έχει ασχοληθεί με πολλά άλλα μεγάλα ζητήματα. Έχει δε απειληθεί από τη Χ.Α. ότι θα λυντσαριστεί και έχει δημοσιευθεί σχετικά η φωτογραφία του. Ερωτηθείς αν έχει καταδικάσει τη δολοφονία δυο στελεχών της Χ.Α. στο Ηράκλειο το 2013, τις χαρακτήρισε αποτρόπαιες δολοφονίες. Προσέθεσε σχετικά ότι η οικογένεια του ενός δολοφονηθέντα έχει προσφύγει και δικαστικά για να σταματήσει η εκμετάλλευση του ονόματος του από τη Χ.Α.

Περαιτέρω, ο μάρτυρας εξήγησε ότι η Χ.Α. προσβλέπει σε οικονομικά οφέλη, πράγμα που προκύπτει από ενέργειές της όπως η επίθεση κατά των ναυτεργατών του ΠΑΜΕ και η δημιουργία φιλεργοδοτικού σωματείου στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος. Αν υπήρχε μόνο αυτό το σωματείο, θα λειτουργούσε αποκλειστικά υπέρ των εργοδοτών. Η ίδια η Χ.Α. έχει κάνει δηλώσεις κατά των απεργιών, δηλώνοντας ότι θα τις σταματήσει και θα κατεβάσει τα μεροκάματα. Έτσι θα ευνοούταν από τους εργοδότες. Ενδεικτικό είναι και ότι η Χ.Α. καταψήφισε νομοσχέδιο φορολόγησης των εφοπλιστών, που είχε προτείνει η κυβέρνηση Σαμαρά. Ως προς τη χρηματοδότηση της Χ.Α., κατέθεσε ότι πρόκειται για «ένα μυστήριο θέμα. Ο ίδιος ο Μιχαλολιάκος έχει δηλώσει ότι παρέδιδε μαθήματα μαθηματικών για να βγάλει τα έξοδα της οργάνωσης. Δεν είναι δυνατόν, προφανώς υπάρχει κάτι άλλο.».

IV. Σχολιασμός μαρτυρικών καταθέσεων κατ’ άρθρο 358 ΚΠΔ:

Α. Σχολιασμός από τους συνηγόρους πολιτικής αγωγής.

Σε σχολιασμό των μαρτυρικών καταθέσεων του τελευταίων 37 μαρτύρων (του κατηγορητηρίου) κατ’ άρθρο 358 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας προέβησαν κατά σειρά οι συνήγοροι Παπαδοπούλου, Καμπαγιάννης, Σαπουντζάκης, Μαλαγάρης και Στρατής.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη συνήγορο Παπαδοπούλου για την κατάφαση του αδικήματος της ένταξης σε εγκληματική οργάνωση δεν χρειάζεται να υπάρχει εντολή για κάθε ενέργεια, απλά πρέπει ο δράστης να υποτάσσει τη βούλησή του σε αυτή της οργάνωσης – πράγμα που εν προκειμένω προέκυψε από την κατάθεση Τσιμπουκάκη κ.λπ. Οι έφοδοι της Χ.Α. στον Άγιο Παντελεήμονα, σχετικά με τις οποίες κατέθεσαν οι Γεωργούσης, Υφαντής κ.λπ. ήταν οργανωμένες, με κάμερες, παρουσία βουλευτών. Οι εν λόγω μάρτυρες αναφέρθηκαν στην τρομακτική αύξηση της βίας. Ο Ψαρράς ήταν ο μόνος που αντιλήφθηκε την επικινδυνότητα της Χ.Α. ήδη από το 1990, όταν αυτή «βγήκε στο πεζοδρόμιο».

Ο ίδιος κατέθεσε το πώς περιήλθε το πρώτο καταστατικό στα χέρια του, δηλαδή ότι η ίδια η Χ.Α. το έστειλε., γιατί ήταν ο μόνος τρόπος για να διαφημιστεί η οργάνωση την εποχή εκείνη, που κανείς δεν την ήξερε. Είναι δε το αυθεντικό, λόγω του οργανογράμματός του που βρέθηκε στο σπίτι του Παππά στα Γιάννενα, φέρει σφραγίδα και υπογραφή και ο Κασιδιάρης έχει πολλάκις αναφερθεί σε δόκιμα μέλη και γενικά σε ορολογία που υπάρχει μόνο στο καταστατικό που προσκόμισε ο Ψαρράς. Βάσει αυτού η Χ.Α. έκανε τα συνέδριά της προ του 2012, αναφερόμενη μάλιστα σε άρθρα του. Το κρύβει, δε, διότι αυτό αναφέρεται στην αρχή του αρχηγού και είναι ναζιστικό. Σύμφωνα με τη συνήγορο, αν οι κατηγορούμενοι απλά φορούσαν στολές του Χίτλερ και μαζεύονταν μεταξύ τους δεν θα ετίθετο θέμα ποινικής φύσης. Όμως αφ’ής στιγμής η οργάνωση έχει βγει στους δρόμους, τα πράγματα είναι διαφορετικά και υπάρχουν ήδη πάνω από 20 καταδικαστικές αποφάσεις που το αποδεικνύουν. Όπως κατέδειξε ο Ψαρράς, η Χ.Α. προσφεύγει στον «διπλό λόγο»: Από τη μια ο Μιχαλολιάκος δηλώνει ότι οι χρυσαυγίτες πρέπει να συμπεριφέρονται νόμιμα και, από την άλλη, κλείνει το μάτι στη βία.

Η Χ.Α. ήταν υποψήφια για πρώτη φορά στις εκλογές του 1994, γιατί έτσι απολαμβάνει προστασίας ως κόμμα. Από τον διπλό λόγο καταδεικνύεται η διπλή υπόσταση της οργάνωσης: κόμμα και εγκληματική οργάνωση. Για το 187 ΠΚ αρκεί και ο σκοπός τέλεσης αδικημάτων, πολλώ δε μάλλον εν προκειμένω έχουν τελεστεί κακουργήματα. Ερωτηθείς ο Μώρος τί σημαίνει πογκρόμ, απάντησε «αυτό που κάναμε κάθε Σάββατο βράδυ, που βγαίναμε και χτυπούσαμε μετανάστες»: Αυτό το έμαθε στην πράξη, από τη Χ.Α., όχι στο σχολείο, όντας απόφοιτος δημοτικού. Κατά τον Σταύρου, η Χ.Α. δεν έχει σχέση με την ακροδεξιά, τη χούντα, την 4η Αυγούστου: μοναδικός σκοπός της και πρότυπό της είναι το ναζιστικό κόμμα του Χίτλερ και σκοποί οι ίδιοι, βάσει της αρχής του αρχηγού. Ο Ψαρράς αναφέρθηκε στην ασυλία της Χ.Α. από τα ΜΜΕ και από το πολιτικό σύστημα, «αν και έφερε μια σβάστικα στο μπράτσο». Το μήνυμά της Χ.Α. είναι η βία, με κλιμάκωσή της το 2013 κατά όλων: του ΠΑΜΕ, των Αιγυπτίων ψαράδων και με κορύφωση τη δολοφονία του Φύσσα.

Σύμφωνα με τον συνήγορο Καμπαγιάννη, εν προκειμένω υφίσταται μια οργανωμένη διάχυση της εγκληματικής οργάνωσης, με βάση τη ναζιστική ιδεολογία της, όπως αναφέρεται και στο βούλευμα. Το αποφασιστικό στοιχείο είναι οι οργανωμένες, παρατεταγμένες ομάδες της Χ.Α. –τα «τάγματα εφόδου» της. Αλλιώς δεν θα υπήρχε αξιόποινο. Ο Άγιος Παντελεήμονας υποβαθμίστηκε πολύ και, έτσι, στοχοποιήθηκε από τη Χ.Α. προς εκμετάλλευση. Στην πλατεία ήταν γνωστό-μη κρυφό ότι η Χ.Α. προέβαινε εκκαθαριστικές επιχειρήσεις. Αναφέρθηκε σχετικά στις καταθέσεις των Γεωργούση και Παπαδόπουλου. Ο συνήγορος παρουσίασε τη ρατσιστική βία της Χ.Α. μη αναφερόμενος ονομαστικά σε κάθε μάρτυρα αλλά σαν πυραμίδα. Έτσι, κατά το σχήμα αυτό, στη βάση της βρίσκεται η στατιστική καταγραφή ρατσιστικών περιστατικών, όπως αυτή έχει αποτυπωθεί. Στη μέση της βρίσκονται οι επώνυμες καταγγελίες ρατσιστικών υποθέσεων, από θύματα κ.λπ. Στην κορυφή της πυραμίδας βρίσκονται οι ρατσιστικές επιθέσεις για τις οποίες υπάρχουν καταδικαστικές αποφάσεις. Αυτές όμως είναι λιγότερες, λόγω της αδράνειας της αστυνομίας και της ανεπάρκειας του νομικού πλαισίου μέχρι το 2014, οπότε πολλά θύματα δεν μετέβαιναν καν στα Α.Τ. να καταγγείλουν τις σε βάρος τους επιθέσεις.

Ο Μπασκάκης αναφέρθηκε σε βίντεο με τον Μιχαλολιάκο, ο οποίος δήλωνε ότι όσοι περνούν έξω από τα γραφεία της Χ.Α. είτε τρέχουν είτε δεν προφταίνουν να τρέξουν. Ο Μπούκουρας, όπως κατέθεσαν πολλοί, διεύθυνε τάγμα εφόδου της Χ.Α. στην Κόρινθο –όπως επιβεβαιώνεται από τη συνέντευξη Μανάβη στον Παπαδόπουλο. Η πιο σημαντική μαρτυρία ήταν, κατά τη γνώμη του συνηγόρου, αυτή του Σταύρου, πρώην υποψήφιου βουλευτή της Χ.Α. Η κατάθεσή του ήταν «ποταμός», ως προς την ορκωμοσία του υπό τη σημαία του Τρίτου Ράιχ κ.λπ. Προέκυψε στο ακροατήριο ότι πρόκειται για συγκροτημένο άτομο. Η μαρτυρία του έγινε επώνυμα, πράγμα που έχει σημασία.

Σύμφωνα με τον συνήγορο Σαπουντζάκη, οι μάρτυρες εισέφεραν συγκλονιστικές μαρτυρίες, που στοιχειοθετούν τον εγκληματικό χαρακτήρα της Χ.Α. Ο Γρυπιώτης στέλεχος της ΝΔ, κατέδειξε την απάνθρωπη-ρατσιστική συμπεριφορά της Χ.Α. στη Σκάλα Λακωνίας, όπου έφερε το τάγμα της Νίκαιας για να εκδιώξει τους Ρομά. Ο δήμαρχος Καμίνης ήταν σαφής στην κατάθεσή του ότι πρόκειται για εγκληματική οργάνωση, ότι ταυτίζεται η οργάνωση με το κόμμα και ότι η ηγεσία αυτών είναι η ίδια. Η Κατριβάνου, κατέθεσε ότι κατά τη γνώμη της –ως νομικού– οι πράξεις της Χ.Α. εντάσσονται στο άρθρο 187 ΠΚ και, αναφερόμενη στη δήλωση του Μιχαλολιάκου για την ανάληψη πολιτικής ευθύνης για τη δολοφονία Φύσσα, θεωρεί ότι είναι το ίδιο με το να αναλαμβάνει την ποινική ευθύνη. Ο Ράπτης κατέδειξε ότι τους βανδαλισμούς στο εβραϊκό νεκροταφείο των Ιωαννίνων τούς έκανε η Χ.Α. Περαιτέρω, η υπεράσπιση επιχείρησε να αποδομήσει τον Σταύρου, ο οποίος όμως ήταν συγκροτημένος στο ακροατήριο. Ο τελευταίος κατέθεσε ότι για τη Χ.Α. ο εθνικοσοσιαλισμός βρίσκεται πάνω απ’ όλα και ότι όλα τα υπόλοιπα είναι ψέματα. Ο δε Ψαρράς συνεισέφερε στο Δικαστήριο πολύτιμα στοιχεία για τα χαρακτηριστικά της Χ.Α. από τη γένεσή της μέχρι και σήμερα.

Σύμφωνα με τον συνήγορο Μαλαγάρη, η προσέγγιση ότι η δράση της Χ.Α. σχετίζεται με την προστασία κατοίκων είναι εσφαλμένη και αυτό προκύπτει ενδεικτικά από την κατάθεση Γρυπιώτη. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην ιεραρχία και τη δομή της οργάνωσης. Από το ντοκυμανταίρ του Γεωργούση προκύπτει η ναζιστική ιδεολογία της. Ο συνήγορος διατύπωσε τα συμπεράσματά του από τις καταθέσεις των Ζαμπέλη, Καμίνη, Πισιμίση, Κέμμου, Κατριβάνου, Μώρου, Ντόνα, Παπαδόπουλου, Παπαχελλά, Πνευματικού κ.λπ. Επισήμανε ότι κατά τον Σταύρου δεν υπάρχει περιθώριο παρερμηνείας ότι πρόκειται για εγκληματική οργάνωση, με πρότυπό τη Γερμανία του 1943-1945. Και ότι οι χρυσαυγίτες όταν χαιρετούν ναζιστικά δεν σκέφτονται τον Αριστοτέλη αλλά τον Χίτλερ και τον Ρούντολφ Ες. Απόρροια δε της ναζιστικής θεωρίας είναι οι πράξεις της Χ.Α. Στη συνέχεια, ο συνήγορος αναφέρθηκε στις καταθέσεις Χριστόπουλου και Ψαρρά και κατέληξε ότι οι κατηγορούμενοι «είναι ναζί από τα γενοφάσκια τους».

Τέλος, ο συνήγορος Στρατής αναφέρθηκε στα γεγονότα στον Άγιο Παντελεήμονα και τις σχετικές καταθέσεις. Αναφέρθηκε ειδικά στην κατάθεση Καμίνη ως προς την χήρα Καντάρη, η οποία δεν δέχθηκε το στεφάνι της Χ.Α. Από την κατάθεση Καρδαρά προκύπτει ότι δυστυχώς η Χ.Α. έχει εισχωρήσει σε μεγάλο βαθμό στην αστυνομία. Στόχος της Χ.Α. είναι, κατά την Κατριβάνου, η ανατροπή του δημοκρατικού πολιτεύματος. Ο Κούρκουλας εισέφερε διάφορα πραγματικά περιστατικά, η Κουβέλη αναφέρθηκε στο modus operandi των ταγμάτων εφόδου. Ο Λιάκος περιέγραψε τη βιαιοπραγία κατά δυο συναδέλφων του δημοσιογράφων. Περαιτέρω, ο συνήγορος αναφέρθηκε στις καταθέσεις Μπασκάκη και Ψαρρά, συμπεραίνοντας ότι όσοι μάρτυρες κλήθηκαν στο Δικαστήριο δεν είχαν κάποια διαφορά-αντιδικία με τη Χ.Α. και ότι «η βία είναι το μήνυμα». Αναφέρθηκε επίσης στις καταθέσεις των Πισιμίση, Πνευματικού, Ανδριανάκου, Σπουρδαλάκη, Υφαντή, Τσιμπουκάκη. Ως προς την κατάθεση του Σταύρου, του έκανε εντύπωση το γεγονός ότι δεν έγιναν ερωτήσεις ουσίας από τους συνηγόρους υπεράσπισης, αλλά μόνο ως προς την ιδεολογία της Χ.Α. Ο συνήγορος κατέληξε ότι θεωρεί τη Χ.Α. ναζιστική οργάνωση.

V. Υποβολή αιτήματος

Ο συνήγορος υπεράσπισης Ρουσσόπουλος στο τέλος της κατάθεσης του μάρτυρα Δημήτρη Ψαρρά υπέβαλε στο Δικαστήριο το αίτημα να μη ληφθεί υπόψη η κατάθεση αυτή κατ’ άρθρο 350 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, λόγω έλλειψης αντικειμενικότητας του τελευταίου (:επειδή γνωρίζει τον συνήγορο πολιτικής αγωγής Καμπαγιάννη και έχουν συμμετάσχει από κοινού σε εκδηλώσεις).

Στο σημείο αυτό το Δικαστήριο διέκοψε για την 10.10.2017 στην αίθουσα Τελετών του Εφετείου Αθηνών, οπότε θα συνεχιστεί η διαδικασία με τη συνέχιση του σχολιασμού των μαρτυρικών καταθέσεων των τελευταίων 37 μαρτύρων κατ’ άρθρο 358 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας από τους συνηγόρους πολιτικής αγωγής και από τους συνηγόρους υπεράσπισης.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΕΙΣ

ΑΡΧΕΙΟ