ΗΜΕΡΑ 165: “Η ΡΑΤΣΙΣΤΙΚΗ ΒΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΡΟΚΛΗΤΗ ΚΑΙ ΓΕΝΕΣΙΟΥΡΓΟΣ ΤΗΣ ΑΙΤΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΛΟΔΑΠΟΤΗΤΑ”

165η Συνεδρίαση, Αίθουσα Τελετών Εφετείου Αθηνών, 26.06.2017

Ι. Πρόσβαση στο Δικαστήριο

 

Εξακολουθεί να υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης για την παρακολούθηση της δίκης από το κοινό, με επίδειξη και παρακράτηση της αστυνομικής ταυτότητας. Υπήρχε παρουσία κοινού, η συνήθης παρουσία της αστυνομίας και ικανοποιητική παρουσία δημοσιογράφων, ενώ έξω από την αίθουσα του Εφετείου υπήρχε ομάδα με πανό της κίνησης “Απελάστε το Ρατσισμό”.

 

ΙΙ. Παρουσία των κατηγορουμένων

 

Αυτοπροσώπως παρών δεν ήταν κανείς κατηγορούμενος.

 

ΙΙΙ. Συνέχιση της κατάθεσης του μάρτυρα Αθανάσιου Κούρκουλα

 

Α. Συνέχιση εξέτασης του μάρτυρα από τους συνηγόρους Υπεράσπισης

 

Ο μάρτυρας απάντησε σε ερωτήσεις των συνηγόρων Παπαδέλλη, Ν. Μιχαλόλια, Τσεμπετζή, Γ. Μιχαλόλια, Οπλαντζάκη, Τσαμπάζη και Πανταζή.

 

Ερωτηθείς σχετικά ο μάρτυρας κατέθεσε ότι δεν είναι πλέον μέλος του ΣΕΚ (Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος), ενώ στη συνέχεια αναφέρθηκε στο περιστατικό της εκδήλωσης για τα Ιμια, λέγοντας ότι τα Ίμια είναι για τη ΧΑ το Πολυτεχνείο.  Κατ’ επέκταση, για την επέτειο των Ιμίων κατεβαίνουν στην Αθήνα χρυσαυγίτες από όλη την Ελλάδα, και όλοι αυτοί που συγκροτούν τα τάγματα εφόδου, ενώ κάθε χρόνο τις εκδηλώσεις ακολουθούσαν μαχαιρώματα και ξυλοδαρμοί από μέλη της ΧΑ σε μετανάστες. Ανέφερε επίσης ότι οι Κασιδιάρης, Παναγιώταρος και άλλα στελέχη της ΧΑ σε τηλεοπτικό πάνελ αποδέχτηκαν ότι η ΧΑ ενεπλάκη σε αυτή τη σύγκρουση, λέγοντας ωστόσο ότι αυτοί δέχτηκαν πρώτοι επίθεση. Αναφέρθηκε επίσης στα γεγονότα με τους μετανάστες στο Εφετείο, καθώς και για τα γεγονότα στον Αγιο Παντελεήμονα, λέγοντας ότι υπήρχε μια ομάδα στον Αγιο Παντελεήμονα που ήταν σε βάρδιες και σκοπό είχε να μην επιτρέπει την παραμονή μεταναστών στην πλατεία. Όποιος μετανάστης ήταν στα παγκάκια και πέριξ, προπηλακιζόταν. Ερωτηθείς επίσης ανέφερε ότι ένα τμήμα των κατοίκων ήταν προβληματισμένο και θυμωμένο, ένα άλλο όμως, που ήταν και το μεγαλύτερο, δε λειτουργούσε με το θυμικό και δεν ήταν διατεθειμένο να συνεργαστεί με τη ΧΑ.  Πρόσθεσε ότι η πυγμή του κινήματος δεν είναι με τα ρόπαλα και τα μαχαίρια, αλλά με τη μαζική παρουσία στο δρόμο.

 

Στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια της επίδειξης φωτογραφιών από το συνήγορο Γιώργο Μιχαλόλια, σημειώθηκε ένταση τη στιγμή που μια γυναίκα από το κοινό τράβηξε φωτογραφία χωρίς δημοσιογραφική άδεια, γεγονός που προκάλεσε την έντονη αντίδραση των συνηγόρων της υπεράσπισης, που είχε ως αποτέλεσμα τη διακοπή της δίκης για δεκαπέντε λεπτά περίπου.

 

Κατόπιν αυτού, ο μάρτυρας είπε ότι δεν ήταν το σύνολο του πληθυσμού που αντίκειτο στην ανέγερση τζαμιού, αλλά οι χρυσαυγίτες και κάτοικοι που συντάσσονται με αυτούς, ενώ τα αυτοκόλλητα της ΧΑ έγραφαν «τζαμί ποτέ και πουθενά».

 

Στη συνέχεια η δίκη διεκόπη μεταξύ 11-13:00, καθώς ο γραμματέας συμμετείχε στη στάση εργασίας των γραμματέων του Εφετείου. Μετά τη διακοπή, η εξέταση του μάρτυρα συνεχίστηκε. Ο μάρτυρας ανέφερε ότι έχει ακούσει για περιπτώσεις αλλοδαπών που υπέστησαν βία από ρατσιστικές φασιστικές ομάδες και δεν κατήγγειλαν το γεγονός, καθώς και για συγκρούσεις μεταξύ αλλοδαπών, όχι όμως για ύπαρξη «ισλαμικής Αστυνομίας». Αναφερόμενος στη διανομή τροφίμων μόνο σε Ελληνες από τη ΧΑ, ο μάρτυρας κατέθεσε ότι τέτοιες ενέργειες είναι ρατσιστικής φύσης, εφόσον η αλληλεγγύη μετατρέπεται σε αλληλεγγύη με «εθνική» προτίμηση.

 

Ο συνήγορος Τσαμπάζης απήυθηνε τις ακόλουθες ερωτήσεις στο μάρτυρα «Γιατί τα σχολεία που χτίζει ο ελληνικός στρατός στο Αφγανιστάν τα γκρεμίζουν και δεν κάθονται να μορφωθούν στην πατρίδα τους;», ενώ σημείωσε ότι «Τα περισσότερα γεγονότα αναφέρονται στο 2009. Το 2009 υπήρχε πολεμος στη Συρία; Γιατί έφυγαν από την πατρίδα τους;». Το προεδρείο δεν επέτρεψε την απάντηση των ερωτήσεων αυτών από το μάρτυρα.

 

Ερωτηθείς επιπροσθέτως για την επικινδυνότητα στην περιοχή του Αγ. Παντελεήμονα και αν αυτή έχει ενισχυθεί με την παρουσία των μεταναστών, ο μάρτυρας απάντησε ότι «Η επικινδυνότητα δεν οφείλεται στους μετανάστες αλλα στην υποβάθμιση της περιοχής και οι φτωχοί άνθρωποι δεν πάνε στις πλούσιες περιοχές να μείνουν». Σε σχέση με τη Σκορδέλη, ο μάρτυρας ανέφερε ότι κρατούσε μια σακούλα με ντομάτες και τις πετούσε εναντίον τους στην πλατεία του Αγιου Παντελεήμονα.

 

IV. Κατάθεση της μάρτυρα Μαρίας Κουβέλη

 

Α. Εξέταση από το Δικαστήριο

 

Η μάρτυρας κατέθεσε ότι είναι δικηγόρος στο επάγγελμα, αλλά στη δίκη έχει κληθεί με άλλη ιδιότητα, καθώς από το 2011 έως και 2014 διετέλεσε δημοτική σύμβουλος στο Δήμο της Αθήνας με τον κύριο Καμίνη ως Δήμαρχο, ενώ είχε επίσης αναλάβει την προεδρία του συμβουλίου ένταξης μεταναστών του Δήμου Αθηναίων. Κατέθεσε ότι τα συμβούλια ένταξης μεταναστών είναι θεσμικά όργανα των δήμων που απαρτίζονται από εκπροσώπους των παρατάξεων που συμμετέχουν στα συμβούλια, καθώς και από εκπροσώπους οργανωμένων κοινοτήτων μεταναστών και μη κυβερνητικών οργανωσεων. Την περίοδο εκείνη υπήρχαν δεκαπέντε οργανωμένες κοινότητες, που είχαν συσταθεί με όρους δημοσιότητας και εκπροσωπούσαν τα μέλη της μεταναστευτικής κοινότητας. Πρόεδρος του συμβουλίου ένταξης μεταναστών σήμερα είναι ο Λευτέρης Παπαγιαννάκης, που είναι επίσης δημοτικός σύμβουλος. Η μάρτυρας ανέφερε ότι τα συμβούλια αυτά είναι ένας δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ των κοινοτήτων και της δημοτικής αρχής. Ερωτηθείσα σε σχέση με τις ενέργειές της ως προέδρου του συμβουλίου, η μάρτυρας κατέθεσε ότι το συμβούλιο παρακολουθούσε τις δράσεις που μπορούν να αναπτυχθούν για να προωθηθεί η ένταξη των μεταναστών. Σε αυτό το πλαίσιο, από το 2011 και μετά, έκριναν ότι λόγω πάρα πολλών κρουσμάτων επιθέσεων ρατσιστικής βίας σε διάφορες περιοχές της Αθήνας, όπως Αττική, Κυψέλη, Αγιος Παντελεήμονας, αποφάσισαν να συμμετέχουν ως παρατηρητές στο Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, που συστάθηκε με πρωτοβουλία της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Σε ερώτηση σχετική με το γιατί αναφέρεται σε περιστατικά ρατσιστικής βίας, η μάρτυρας απάντησε ότι «[η βία] είναι ρατσιστική γιατί η βία αυτή είναι απρόκλητη και η γενεσιουργός της αιτία είναι η αλλοδαπότητα». Οι επιθέσεις δηλαδη οφείλοντα μόνο στο γεγονός ότι κάποιος μπορεί να είναι διαφορετικής εθνικότητας, χρώματος, κλπ, με τρόπο ορατό. Πρόσθεσε ότι ήδη απο το 2011 και μετά οπότε και δημιουργήθηκε το Δίκτυο, για τα θύματα που επικαλούνταν ότι είχαν πέσει θύματα, «υπήρχε μια οργανωμένη δομή που κατέγραφε τους όρους του τι τους συνέβη». Η μάρτυρας επίσης σημείωσε ότι αυτό που έχει καταγραφεί είναι ότι απο το 2011 και μετά υπήρξαν περιπου 154-155 περιστατικά ρατσιστικής βίας. Υπάρχει δε ένα συγκεκριμένο επαναλαμβανόμενο modus operandi, δηλαδή επιθέσεις που γίνονταν βράδυ από οργανωμένες ομάδες ανθρώπων με συγκεκριμένη, στρατιωτική, περιβολή, με πολύ κοντά μαλλιά, σιδηρογροθιές, εποχούμενοι, καμιά φορά και με σκυλιά. Το δυστύχημα όμως, απ’ ό,τι είπε, ήταν ότι από τις 155 υποθέσεις που καταγράφηκαν, μόνο 24 οδηγήθηκαν στη Δικαιοσύνη.

 

Η μάρτυρας συνέχισε λέγοντας ότι βάσει των δεδομένων του Δικτύου, υπήρξε μια ένταση των επιθέσεων ρατσιστικής βίας από ομάδες εφόδου που δρούσαν σε συγκεκριμένες περιοχές μετά τις εκλογές του 2012, ενώ παρατηρήθηκε σημαντική μείωση μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Ερωτηθείσα για το αν έλεγαν οι καταγγέλοντες ότι οι επιθέσεις γίνονταν από τη ΧΑ, ανέφερε ότι ήταν αρκετά τα περιστατικά που έχουν καταγραφεί και στα οποία οι δράστες είτε έλεγαν ότι είναι από τη ΧΑ, είτε φορούσαν μπλούζες, είτε διακριτικά της ΧΑ. Σε σχέση με την Σκορδέλη, η μάρτυρας κατέθεσε ότι τη γνωρίζει εξ όψεως καθώς, ήταν τακτική επισκέπτρια στις ανοικτές συνεδριάσεις του συμβουλίου και ήταν από τους αγανακτισμένους πολίτες του Αγίου Παντελεήμονα, ενώ είχε πάρει και το μικρόφωνο και την είχε ακούσει να τοποθετείται σε σχέση με τους μετανάστες λέγοντας ότι «Όταν υπάρχουν κατσαρίδες στο σπίτι σου πρέπει να τις διώξεις», εννοώντας ότι έτσι πρέπει να γίνει και με τους μετανάστες. Αναφορικά για το αν είχαν κατατεθεί μηνύσεις για τα πάνω από 150 περιστατικά, η μάρτυρας σημείωσε πως χρειάστηκε προσπάθεια προκειμένου να νιώσουν τα θύματα την ασφάλεια της καταγγελίας ακόμα και στο Δίκτυο, καθώς δεν ήθελαν να πάνε στην Αστυνομία επειδή φοβούνταν την αντιμετώπιση που θα είχαν. Μετά τη δολοφονία Φύσσα, ωστόσο, καθώς και μετά το σχηματισμό της δικογραφίας που εξετάζει το Δικαστήριο, ανέφερε πως παρατηρήθηκε μια συντεταγμένη οπισθοχώρηση των περιστατικών, το οποίο οφείλεται στο ότι συγκεκριμένες ομάδες γνωρίζουν τι ωρα θα δράσουν, πώς θα δράσουν και αντίστοιχα, πώς υποχωρούν. Τέλος, πέρα από τα τάγματα εφόδου και την αντίστοιχη περιβολή, η μάρτυρας ανέφερε ότι σε κάποιες περιπτώσεις υπήρχε και πολιτική δήλωση των θυτών.

 

Β. Εξέταση της μάρτυρα από τους συνηγόρους Πολιτικής Αγωγής

 

Η μάρτυρας απάντησε σε ερωτήσεις των συνηγόρων Μαλαγάρη, Στρατή, Θεοδωρόπουλου, Παπαδάκη, Καμπαγιάννη και Παπαδοπούλου.

 

Ανέφερε ότι η μη συμμετοχή της ΧΑ στο συμβούλιο ένταξης μεταναστών ήταν μια πολιτική επιλογή τόσο της δημοτικής αρχής, όσο και της ίδιας. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη συγκρότηση του Συμβουλίου, απήυθυναν πρόσκληση στις οργανώσεις που ήθελαν να συμμετάσχουν. Δεν απήυθυναν, εντούτοις, πρόσκληση στη ΧΑ, επειδή το αντικείμενο ήταν η ένταξη κατοίκων με μεταναστευτική καταγωγή. Δεδομένου ότι το προηγούμενο διάστημα η ΧΑ εξέφερε ρητορική μίσους και μισαλλόδοξο λόγο, σε συνδυασμό με όλες τις δηλώσεις που έχουν κάνει, απάδει κάτι τέτοιο από το σκοπό του Συμβουλίου. Πρόσθεσε δε ότι στις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου, όταν λάμβανε το λόγο εκπρόσωπος της ΧΑ, η ίδια επέλεγε να βγαίνει από την αίθουσα, ως προσωπική στάση ανοχής σε μια ιδεολογία που τη βρίσκει απέναντι. Ερωτηθείσα επίσης, ανέφερε ότι τα 154 περιστατικά δεν εξαντλούν τον αριθμό των κρουσμάτων, καθώς υπάρχουν και άλλα που δεν έχουν καταγραφεί, κυρίως λόγω άρνησης των θυμάτων. Αναφορικά δε με το γεγονός της ολιγωρίας της Αστυνομίας στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα, η μάρτυρας διευκρίνισε ότι έχει αποτυπωθεί και η άρνηση στελεχών και οργάνων της Αστυνομίας να καταγράψουν περιστατικά, αλλά και επιθετικές συμπεριφορές κατά των θυμάτων. Ο Συνήγορος του Πολίτη συνέταξε επίσης ειδική έκθεση το 2016, αναφορικά με τη συμπεριφορά της Αστυνομίας σε περιστατικά ρατσιστικής βίας μετά απο δεκαεξάμηνη μελέτη. Σύμφωνα με την έκθεση, αστυνομικά τμήματα έχουν αρνηθεί να παραλάβουν μηνύσεις, ενώ έχουν επιδείξει και ανοχή σε τέτοια περιστατικά. Τέλος, ερωτηθείσα σχετικώς, κατέθεσε ότι αν ένα θύμα δεν είχε χαρτιά και έκανε μήνυση, μετά την ολοκλήρωση της κατάθεσης, ήταν υποχρεωμένος ο αστυνομικός να τον συλλάβει για να κινηθεί η διαδικασία διοικητικής απέλασης. Επομένως δεν υπήρχε περίπτωση να πάει κάποιος σε αστυνομικό τμήμα χωρίς χαρτιά και να μη συλληφθεί, γεγονός που ρυθμίστηκε με το Ν. 4251/14 άρθρο 19 Α και αφορά στην προστασία ατόμων φερόμενων ως θυμάτων.

 

Στο σημείο αυτό το Δικαστήριο διέκοψε για την Τετάρτη 28/6, στην Αίθουσα Τελετών του  Εφετείου Αθηνών.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΕΙΣ

ΑΡΧΕΙΟ