162η Συνεδρίαση, Γυναικείες Φυλακές Κορυδαλλού, 8.6.2017
Ι. Πρόσβαση στο δικαστήριο
Εξακολουθεί να υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης και παρακολούθησης της δίκης, με επίδειξη και παρακράτηση της αστυνομικής ταυτότητας, μέχρι τη συμπλήρωση των θέσεων του κοινού στην αίθουσα του ακροατηρίου. Υπήρχε ελάχιστη παρουσία δημοσιογράφων και κοινού.
II. Παρουσία των κατηγορουμένων
Αυτοπροσώπως παρών κατά τη διαδικασία δεν ήταν κανένας κατηγορούμενος.
III. Κατάθεση της μάρτυρος Βασιλικής Κατριβάνου
Α. Εξέταση από το Δικαστήριο
Η μάρτυρας δήλωσε ότι είναι ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια επίλυσης συγκρούσεων. Από τον Ιούνιο 2012 μέχρι τον Μάιο 2016 ήταν βουλευτής, υπεύθυνη του τομέα δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ. Όπως κατέθεσε, από το 2012 και μετά, ένα μεγάλο μέρος του κοινοβουλευτικού της έργου σχετιζόταν με περιστατικά που προέρχονταν από την εγκληματική δράση της Χ.Α.. Ερευνούσε αν τα σχετικά στοιχεία που της αναφέρονταν ήταν έγκυρα, προέβαινε σε κοινοβουλευτικό έλεγχο με ερωτήσεις και ενέργειες προς την αστυνομία. Η κατάληξη αυτών ήταν ότι της αναφερόταν, ότι τα πράγματα βαίνουν καλώς, ότι το θέμα ερευνάται κ.λπ.. Σύμφωνα με τη μάρτυρα, υπήρχε μια «ασυλία» ως προς τη δράση της Χ.Α. μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2013, οπότε και άλλαξε το κλίμα και η δράση της Χ.Α. ήταν πιο περιορισμένης κλίμακας.
Η μάρτυρας ανέφερε υποθέσεις που άχθηκαν στα δικαστήρια και συγκεκριμένα την ανθρωποκτονία του Λουκμάν, την απόπειρα ανθρωποκτονίας κατά του Κουσουρή από τον υπαρχηγό της Χ.Α. «Περίανδρο» Ανδρουτσόπουλο –που κατέθεσε ότι είχε δεχθεί εντολή από τον Μιχαλολιάκο– και την επίθεση στο στέκι Αντίπνοια.
Η μάρτυρας κατέθεσε ότι τον Αύγουστο 2012 είχε οργανωθεί πορεία από τον πρόεδρο της πακιστανικής κοινότητας Τζαβέτ Ασλάν, τον Π. Κωνσταντίνου της ΑΝΤΑΡΣΥΑ (δημοτικό σύμβουλο του Δήμου Αθηναίων) κ.λπ.. Οι παραπάνω ήθελαν να παραδώσουν στη Βουλή ψήφισμα διαμαρτυρίας με το οποίο κατήγγειλαν την ρατσιστική βία που δέχονταν. Ζήτησαν από την ίδια να τους βοηθήσει δίνοντάς τους «εισόδους». Η μάρτυρας τους πήγε στο γραφείο του Μεϊμαράκη, όπου πρωτοκολλήθηκε το σχετικό κείμενο. Μετά η μάρτυρας και οι παραπάνω πήγαν να βγουν και είδαν κάποιον να τρέχει κατά πάνω τους «σαν μαινόμενος ταύρος». Ο επιτιθέμενος άρπαξε αιφνιδιαστικά τον Κωνσταντίνου, τον χτυπούσε και έβριζε λέγοντάς του «Κωνσταντίνου πακιστανολάγνε να πας πίσω στο Πακιστάν για να σε γαμάνε οι Πακιστανοί, δεν έχεις καμία θέση εδώ στη Βουλή». Πήγε να μπει στη μέση ο Τζαβέτ Ασλάν και χτυπήθηκε και αυτός από τον επιτιθέμενο. Στη συνέχεια πήγε και η μάρτυρας να μπει στη μέση και ο επιτιθέμενος σήκωσε το χέρι για να τη γρονθοκοπήσει. Τότε μόνο παρενέβησαν οι 3-4 αστυνομικοί που βρίσκονταν στο σημείο εκείνο. Κατά τη γνώμη της μάρτυρα οι αστυνομικοί δεν ήξεραν πώς να αντιμετωπίσουν βουλευτή που προέβαινε σε επίθεση και ασχολήθηκαν μόνο επειδή και η ίδια ήταν βουλευτής. Όπως η μάρτυρας έμαθε μετά, ο επιτιθέμενος ήταν ο βουλευτής της Χ.Α. Κουκούτσης. Σύμφωνα με τη μάρτυρα, ο Κουκούτσης επιτέθηκε γιατί σοκαρίστηκε που είδε να περιφέρεται στη Βουλή ένας μελαμψός-Πακιστανός και ο Κωνσταντίνου. Ο Κουκούτσης, ενώ τον συγκρατούσαν οι αστυνομικοί, έβριζε λέγοντας στον Ασλάν «θα σε καθαρίσω» και στην ίδια «σε ξέρουμε, θα δεις τί θα πάθεις» κ.λπ.
Κατά την ίδια, «το περιστατικό δείχνει την αίσθηση της ασυδοσίας που υπήρχε τότε, που συνέβαιναν αυτά στο προαύλιο της Βουλής με το φως της μέρας. Τί θα συνέβαινε σε μετανάστη, νύχτα, σε άλλο χώρο, αναρωτιέμαι…». Η ίδια προέβη σε διάβημα στον Πρόεδρο της Βουλής και το περιστατικό συζητήθηκε στην Επιτροπή Δεοντολογίας της. Εκεί καταδικάστηκε η πράξη του Κουκούτση, ο οποίος στη συνέχεια εξέδωσε δήλωση με το περιεχόμενο: «Περαστικά στην Κατριβάνου, όχι επειδή έπαθε κάτι αλλά επειδή δεν έχει καταλάβει ότι έχει αλλάξει η πραγματικότητα και πλέον έτσι θα είναι τα πράγματα με την Χ.Α.». Όπως η μάρτυρας ανέφερε, ο Κωνσταντίνου κατέθεσε μήνυση και η εκδίκαση της υπόθεσης εκκρεμεί. Όταν συζητείτο σχετικώς στη Βουλή η άρση της ασυλίας του, ο Κουκούτσης αρνήθηκε όσα έκανε και κατέθεσε ότι αισθάνθηκε κίνδυνο. Όταν στη συνέχεια η μάρτυρας πήρε τον λόγο και ισχυρίστηκε ότι ψεύδεται, ο Κουκούτσης όχι μόνο δεν ζήτησε συγγνώμη αλλά είπε ότι λυπόταν πολύ που δεν έκανε αυτό για το οποίο η μάρτυρας τον κατηγόρησε, δηλαδή που δεν την έδειρε.
Η μάρτυρας αναφέρθηκε και στα περιστατικά μεταξύ του Κασιδιάρη και της Λ. Κανέλλη και –πρόσφατα– κατά του Ν. Δένδια. Εξήγησε ότι οι βουλευτές της Χ.Α. «δημιουργούν γεγονότα όχι επειδή είναι θυμωμένοι αλλά για να δείξουν ότι έχουν τσαμπουκά και αλωνίζουν. […] Δημιουργούν περιστατικά βίας και στο Κοινοβούλιο. Δεν είναι τυχαίο.».
Η μάρτυρας συνέχισε την κατάθεσή της αναφερόμενη στο έργο «Corpus Christi» που ανέβηκε στο θέατρο Χυτήριο τον Σεπτέμβριο 2012. Η ίδια μετέβη με τον Π. Τατσόπουλο και την Μ. Ρεπούση στην παράσταση επειδή έμαθε από το κόμμα της ότι είχαν συγκεντρωθεί παραθρησκευτικές οργανώσεις και μέλη της Χ.Α. έξω από το θέατρο και προκαλούσαν φόβο, μην αφήνοντας τους ηθοποιούς να βγουν να παίξουν και τους θεατές να μπουν στο θέατρο. Η Χ.Α. θεωρούσε το έργο βλάσφημο και ήθελε παράλληλα να δημιουργήσει ταραχές και γεγονότα βίας, για να φανεί ότι επικρατεί στο κέντρο της Αθήνας. Όταν η μάρτυρας έφτασε στην είσοδο του θεάτρου είδε τους Λαγό, Παναγιώταρο κ.λπ. να πρωτοστατούν σχίζοντας αφίσες, πετώντας πέτρες και τρομοκρατώντας, καλυπτόμενοι από τη βουλευτική ασυλία. Η Ρεπούση δέχθηκε ιδιαίτερο προπηλακισμό με βρισιές και φτυσίματα. Τελικά η παράσταση δεν δόθηκε, ήρθαν τα ΜΑΤ για να απομακρύνουν τον συγκεντρωμένο κόσμο. Η μάρτυρας περιέγραψε και περιστατικό με τον Παναγιώταρο, ο οποίος μπήκε στην κλούβα των ΜΑΤ και απελευθέρωσε προσαχθέντα. Σύμφωνα με τη μάρτυρα, το έργο κρίθηκε δικαστικά μη βλάσφημο. Κατέθεσε δε ότι της φαίνεται αδιανόητη η ύπαρξη τέτοιου κλίματος ασυδοσίας, καθώς και ότι έχοντας δουλέψει σε πολλές επικίνδυνες περιοχές στο εξωτερικό, δεν έχει νοιώσει τέτοιο φόβο εκεί. Μάλιστα αναγκάστηκε να βάλει κάγκελα στο σπίτι της στο κέντρο της Αθήνας, για να προστατευτεί από τυχόν επίθεση μελών της Χ.Α.
Η μάρτυρας αναφέρθηκε και σε μηχανοκίνητη αντιφασιστική πορεία που έγινε από ομάδα αναρχικών το 2012 στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα, γιατί σ’ αυτήν «από το 2010 υπήρχε πολύ έντονη δράση από την παρουσία της Χ.Α., ήταν περιοχή ανομίας». Κατά την πορεία συνελήφθησαν 15 άτομα και «η βία εκ μέρους της αστυνομίας ήταν πολύ σκληρή, έφαγαν ξύλο». Οι συλληφθέντες προσάχθηκαν στη ΓΑΔΑ. Την ώρα που οι αστυνομικοί τούς χτυπούσαν, τους έλεγαν «αίμα τιμή Χρυσή Αυγή» και έβριζαν τις γυναίκες αποκαλώντας-τες «πουτάνες». Η μάρτυρας, η βουλευτής Α. Σταμπουλή και η ιατροδικαστής είδαν τα σημάδια κακοποίησης στα σώματα των συλληφθέντων. Κατατέθηκαν δε μηνύσεις, ασχολήθηκε ως και η εφημερίδα Guardian και έγινε ένορκη διοικητική εξέταση.
Ερωτηθείσα από την Πρόεδρο πού κατέληξαν όλες αυτές οι ενέργειές της, η μάρτυρας κατέθεσε ότι «υπήρχε ασυλία τότε, πραγματικά. Είχαμε τόσες καταγγελίες τότε και δεν γινόταν τίποτε. Ο κ. Δένδιας είχε δικογραφίες στο συρτάρι και δεν έκανε τίποτε. […] Και αυτό είναι το μεγάλο έγκλημα, ότι αφέθηκε αυτή η κατάσταση που κατέληξε σε δολοφονία».
Η μάρτυρας θυμήθηκε και το περιστατικό που της συνέβη όταν επισκέφθηκε το Τμήμα Αλλοδαπών στην Πέτρου Ράλλη και άκουγε αστυνομικούς να φωνάζουν «αίμα τιμή Χρυσή Αυγή», απευθυνόμενοι σε αυτήν, αλλά όταν γυρνούσε να κοιτάξει ποιος το έλεγε είχαν εξαφανιστεί. Κατ’ αυτή, αυτό το έκαναν επειδή είχαν σύνδεσμο με το κόμμα και ήταν βουλευτής.
Περαιτέρω, η μάρτυρας είχε ενημερωθεί από τη Ι. Κούρτοβικ, συνήγορο της τανζανικής κοινότητας, ότι μέλη της Χ.Α. είχαν κάψει μαγαζί ονόματι Κουαντρό στην περιοχή της Κυψέλης. Όπως της λέχθηκε, όταν οι παθόντες Τανζανοί πήγαν στο Α.Τ. Αγίου Παντελεήμονα για να υποβάλουν μήνυση, τα θύματα βρέθηκαν σε θέση κατηγορουμένων και οι δράστες σε θέση κατηγόρων. Εκφοβίστηκαν δε ότι θα κρατηθούν, για να πιεστούν να ανακαλέσουν τις μηνύσεις τους. Η Κούρτοβικ δεν ήθελε να φύγει από την πίσω πόρτα αλλά από την μπροστινή και προπηλακίστηκε.
Η μάρτυρας αναφέρθηκε σε έγγραφο του Λιμενικού, που στην οπίσθια όψη του ήταν αφίσα της Χ.Α. μεγέθους Α4. Η αφίσα «προφανώς σήμαινε ότι κάποιοι στο Λιμενικό, που έχουν πρόσβαση στο υλικό αυτό, ήταν της Χ.Α.». Ερωτηθείς σχετικά ο αρμόδιος υπουργός, απάντησε ότι «δεν υπήρχε αυτό το υλικό, ότι ήταν να καεί και δεν ίσχυε, ότι δεν υπήρχε διασύνδεση Λιμενικού και Χ.Α.».
Η μάρτυρας κατέθεσε ότι στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα υπήρξαν βραδιές που τα τάγματα εφόδου της Χ.Α. χτυπούσαν μετανάστες και κατέστρεφαν μαγαζιά. Και πάλι δεν πραγματοποιήθηκαν συλλήψεις τότε. Οι χρυσαυγίτες είχαν τοποθετήσει ως και λουκέτο στην παιδική χαρά του Αγίου Παντελεήμονα, για να μη πηγαίνουν να παίζουν τα ξένα παιδάκια. Μάλιστα την 4/10/2012 η βουλευτής Μ. Κανελλοπούλου δέχθηκε συνεχή λεκτική επίθεση από μέλη της Χ.Α., που την αποκαλούσαν «πουτάνα» κ.λπ.. Και όλα αυτά, γιατί η περιοχή αυτή «είχε αφεθεί στην τύχη της. Για να εκτονώνονται.».
Ακόμη, σύμφωνα με τη μάρτυρα , το κόμμα της δέχθηκε τηλεφώνημα από ιδιοκτήτη διαμερισμάτων στο κέντρο που τα ενοικίαζε σε αλλοδαπούς: Τα μέλη της Χ.Α. εντόπιζαν τα διαμερίσματα αυτά, έβαφαν αγκυλωτούς σταυρούς απέξω για να τα καταγράψουν και μετά «έσπαζαν στο ξύλο τους μετανάστες». Όπως η ίδια κατέθεσε, «υπήρχε τρομοκρατία τότε και η άποψη ότι και να πήγαινε [κάποιος παθών] στην αστυνομία δεν θα έβγαινε κάτι».
Κατά τη μάρτυρα, «το χρονικό διάστημα 2010-2013 υπάρχει σχέδιο, οι εγκληματικές ενέργειες γινόντουσαν οργανωμένα, με τους βουλευτές που παρακινούν και κατευθύνουν και βγαίνουν μπροστά, στις περισσότερες δράσεις. Υπάρχουν δηλαδή οργανωμένες ομάδες κρούσης. Υπάρχει μια λογική τρομοκράτησης και εκφοβισμού. […] Πρόκειται για εγκληματική οργάνωση με αρχηγό, ομάδες κρούσης κ.λπ.». Εξέφρασε δε την εκτίμησή της ότι τα περιστατικά αυτά και εκείνα στον Άγιο Παντελεήμονα δεν έγιναν αυθόρμητα, καθώς υπήρχε η παρουσία των βουλευτών και η καθοδήγηση της Χ.Α.. Στόχος ήταν «η ανατροπή του δημοκρατικού καθεστώτος και η εξόντωση κάθε αντιπάλου, πολιτικού, gay, ξένου. Είναι μια ναζιστική οργάνωση. […] Είναι εγκληματική λόγω των εγκλημάτων της, των σχετικών εντολών της, του τρόπου δράσης.»
Η μάρτυρας ανέφερε και ότι η εφημερίδα ΑΥΓΗ είχε οργανώσει εκδήλωση σχετικό με τη Χ.Α. και οι συντελεστές αυτής φοβόντουσαν. Όπως επισήμανε, «μετά το 1967 που γεννήθηκα δεν έχω ξανανιώσει έτσι, στο πώς κάνεις πολιτική, πώς κινείσαι στη Βουλή, στο δρόμο. Θυμάμαι ότι σήκωνα από ΑΤΜ της Βουλής χρήματα και άκουγα από τον Κουκούτση από πίσω μου να μιλάει για “αράπη”.».
Β. Εξέταση από τους συνηγόρους πολιτικής αγωγής
Η μάρτυρας ρωτήθηκε κατά σειρά από τους συνηγόρους πολιτικής αγωγής Παπαδοπούλου, Τομπατζόγλου, Ζαφειρίου, Θεοδωρόπουλο, Βρεττό, Μαλαγάρη και Σκαρμέα.
Η μάρτυρας κατά βάση αναφέρθηκε σε όσα κατέθεσε προηγουμένως και διευκρίνισε επί μέρους σημεία. Ήταν κατηγορηματική ότι οι κατηγορούμενοι είναι ναζιστές, αιτιολογώντας την άποψή της. Κατέθεσε δε ότι όταν συζητείτο στη Βουλή το νομοσχέδιο για το σύμφωνο συμβίωσης άκουγε, όποτε η ίδια είχε τον λόγο, χρυσαυγίτες βουλευτές την αποκαλούσαν «βρώμα» και «πουτάνα» – υβρεολόγιο από το οποίο προκύπτει ότι η Χ.Α. υποτιμά τη γυναίκα.
Μεταξύ άλλων, η μάρτυρας αναφέρθηκε στην ανάληψη της πολιτικής ευθύνης της δολοφονίας του Φύσσα από τον Μιχαλολιάκο –ενέργεια που δεν επαναλήφθηκε σε άλλες περιπτώσεις. Πέραν των προαναφερθέντων περιστατικών, αναφέρθηκε και στα επεισόδια σχετικά με την ανέγερση τζαμιού στον Βοτανικό, την επίθεση στη λαϊκή του Μεσολογγίου με επικεφαλής τον Μπαρμπαρούση, την κηδεία Δερτιλή, την επίθεση στους Αιγύπτιους αλιεργάτες και στα μέλη του ΠΑΜΕ στο Πέραμα, όπως και στον ψυχίατρο Παρασχάκη που χορηγούσε άδειες οπλοφορίας στα μέλη της Χ.Α.
Γ. Εξέταση από τους συνηγόρους υπεράσπισης
Η μάρτυρας ερωτήθηκε κατά σειρά από τους συνηγόρους υπεράσπισης Ρουσσόπουλο, Πανταζή, Δημητρακόπουλο και Τσάγκα.
Η μάρτυρας αναφέρθηκε στο παλαιό (της δεκαετίας ’80) και στο καινούργιο (εγκριθέν από τον Άρειο Πάγο το 2012) καταστατικό της Χ.Α. Ερωτηθείσα σχετικά με δήλωσή της στο Κοινοβούλιο το 2015 ότι η Ν.Δ. είχε ακροδεξιά ατζέντα, η μάρτυρας διευκρίνισε ότι «ναι. Ατζέντα, όχι δράση.». Τέλος, αναφέρθηκε στην παρουσία Μπούκουρα σε κέντρο κράτησης μεταναστών στην Κόρινθο (:ότι δημιούργησε κλίμα τρομοκρατίας), στη δολοφονία Λουκμάν (:ότι και οι δυο δολοφόνοι ήταν μέλη της Χ.Α.) και στη δολοφονία Φύσσα (:ότι υπήρχε οργάνωση και το αποτέλεσμα δεν ήταν τυχαίο).
Σημειώνεται ότι αμέσως μετά τη διακοπή της συνεδρίασης οι συνήγοροι υπεράσπισης απευθύνθηκαν στη μάρτυρα με εκφράσεις όπως: «Δεν μπορεί να λες ό,τι θέλεις», «Εδώ είναι δικαστήριο, δεν είναι επιτροπή της Βουλής», «Σήκω φύγε», «Ούτε στον ΣΥΡΙΖΑ δε σε αντέξανε».
Το Δικαστήριο διέκοψε για την 13.6.2017 στην αίθουσα τελετών του Εφετείου Αθηνών, οπότε και θα ολοκληρωθεί η εξέταση της παραπάνω μάρτυρα από τους συνηγόρους υπεράσπισης.
