212η Συνεδρίαση, Αίθουσα Τελετών Εφετείου Αθηνών, 09.1.2018
Ι. Πρόσβαση στο δικαστήριο
Εξακολουθεί να υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης και παρακολούθησης της δίκης, με επίδειξη και παρακράτηση της αστυνομικής ταυτότητας, μέχρι τη συμπλήρωση των θέσεων του κοινού στην αίθουσα του ακροατηρίου. Υπήρχε παρουσία δημοσιογράφων και κοινού.
II. Παρουσία των κατηγορουμένων
Αυτοπροσώπως παρόντες κατηγορούμενοι κατά τη διαδικασία: κανένας.
III. Κατάθεση του μάρτυρα Θανάση Διαβολάκη
Α. Εξέταση από το Δικαστήριο
Ο μάρτυρας είναι εκπαιδευτικός της δευτεροβάθμιας (ιδιωτικής) εκπαίδευσης. Διατέλεσε δημοτικός σύμβουλος Πειραιά το 2010-2014, με τη δημοτική κίνηση «ΑΝΤΑΡΣΥΑ Στο Λιμάνι». Ο ίδιος δεν έχει δεχθεί κάποια επίθεση, αλλά λόγω της ιδιότητάς του έχει δεχθεί πολλές καταγγελίες και σε πολλές περιπτώσεις τις μετέφερε στο δημοτικό συμβούλιο Πειραιά.
Ο μάρτυρας γνωρίζει για την επίθεση κατά των αιγυπτίων αλιεργατών από όσα διάβασε και άκουσε και πήγε στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας που πραγματοποιήθηκε στις 15.6.2012. Του έκανε εντύπωση η ιδιαίτερη βαρβαρότητα, με την οποία επιτέθηκαν οι χρυσαυγίτες σε ανθρώπους που κοιμόντουσαν. Ο μάρτυρας αναφέρθηκε ειδικότερα σε επίθεση τεσσάρων χρυσαυγιτών το 2012 στην οδό Σωτήρος στον Πειραιά κατά των Μ. Ταβουλάρη και Α. Αλτίνου της Αντιναζιστικής Πρωτοβουλίας Πειραιά. Από τους τέσσερεις δράστες αναγνωρίστηκαν οι Σαλούφας και Αποστόλου, οι οποίοι καταδικάστηκαν πρωτόδικα. Η επίθεση έλαβε χώρα χωρίς να υπάρχει κάποια προσωπική διαφορά, αλλά για πολιτικούς λόγους και συγκεκριμένα επειδή η Χ.Α. ήθελε να τρομοκρατήσει όσους συμμετείχαν στο αντιφασιστικό κίνημα. Μετά την επίθεση αυτή, όπως και μετά από άλλες αντίστοιχες, πραγματοποιήθηκε συγκέντρωση και εκδόθηκαν σχετικές ανακοινώσεις αντιναζιστικών πρωτοβουλιών.
Περαιτέρω, ο μάρτυρας αναφέρθηκε σε επιθέσεις και συγκεκριμένα στην περιοχή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί στον Πειραιά το 2011, το 2015 σε προεκλογικό περίπτερο του ΣΥΡΙΖΑ, την 25.1.2014 στο αυτοδιαχειριζόμενο αναρχικό στέκι «Ρεσάλτο» στο Κερατσίνι κ.λπ. Κοινό στοιχείο των στόχων που επιλέγονται είναι ότι πρόκειται για μετανάστες ή αριστερούς, ακόμα και αν απλά φαίνεται να ανήκουν στον χώρο αυτό. Όπως π.χ. με την επίθεση κατά φοιτητή έξω από το ξενοδοχείο Savoy στον Πειραιά, επειδή είχε μακριά μαλλιά.
Κατά τον μάρτυρα, στα ναζιστικά κόμματα δεν υπάρχει πρωτοβουλία των μελών για κάποια κίνηση, όλα γίνονται κατόπιν εντολής και «φτάνουμε στον αρχηγό». Έτσι έγινε και στην επίθεση του Π. Φύσσα, όπως προκύπτει από συνομιλίες που έχουν διαρρεύσει στο διαδίκτυο, όπως και στην επίθεση κατά των αιγυπτίων αλιεργατών.
Β. Εξέταση από τους συνηγόρους πολιτικής αγωγής
Ο μάρτυρας ρωτήθηκε κατά σειρά από τους συνηγόρους Καμπαγιάννη, Σκαρμέα, Παπαδάκη, Παπαδοπούλου, Στρατή και Σαπουντζάκη.
Μεταξύ άλλων, ο μάρτυρας κατέθεσε ότι στα περιστατικά που περιέγραψε οι επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν από ομάδα 15-25 χρυσαυγιτών, η οποία ήταν συντεταγμένη σαν στρατιωτικό τμήμα, και επιτέθηκε κατά πολύ λιγότερων (δηλαδή 3-4) ατόμων. Ως προς τη στάση της αστυνομίας κατά το χρονικό διάστημα 2010-2014, ο μάρτυρας κατέθεσε ότι σε όλα τα περιστατικά είναι χαρακτηριστική η απουσία της και παρατηρείται η αποθάρρυνση όσων ήθελαν να καταγγείλουν επιθέσεις από τη Χ.Α. Για παράδειγμα, όταν ο προαναφερθείς φοιτητής που δέχθηκε την επίθεση στον Πειραιά πήγε να καταγγείλει την επίθεση, επειδή επρόκειτο για έλληνα οι αστυνομικοί τού είπαν ότι «δεν πρόκειται για ρατσιστική επίθεση και καλύτερα να κόψει τα μαλλιά του για να μη δέχεται τέτοιες επιθέσεις».
Επ’ αυτών των επιθέσεων πραγματοποιήθηκε συζήτηση στο δημοτικό συμβούλιο Πειραιά, αλλά δεν υπήρξε πλειοψηφία ώστε να εκδοθεί ψήφισμά του. Κατά τον μάρτυρα, η στάση αυτή ενθαρρύνει τη δράση της Χ.Α. και έτσι επαναλαμβάνεται. Οι επιθέσεις κατά των αλιεργατών, όπως και των μελών του ΣΥΡΙΖΑ έγιναν προεκλογικά, καθώς πρόκειται για τον «τρόπο που η Χ.Α. κάνει προεκλογική εκστρατεία. Θέλει να δείξει ότι κυριαρχεί στην περιοχή, ότι μπορεί να χτυπήσει μετανάστες, αντιφασίστες, αριστερούς. Ότι έχει δύναμη.». Μετά δε την είσοδό της στη Βουλή, επιτάθηκε η στάση της.
Γ. Εξέταση από τους συνηγόρους υπεράσπισης
Ο μάρτυρας ρωτήθηκε κατά σειρά από τους συνηγόρους Μιχαλόλια (Τ.), Καρυδομάτη, Τσάγκα, Μιχαλόλια (Γ.), Ρουσσόπουλο, Οπλαντζάκη,
Μεταξύ άλλων, ο μάρτυρας κατέθεσε ότι από τους αλιεργάτες γνωρίζει τον Αbouzid Embarak, τον οποίο συνάντησε σε εκδήλωση μετά την επίθεση. Ο τελευταίος τού πρότεινε να έρθει να καταθέσει στο Δικαστήριο.
Κατά τον μάρτυρα, για την πραγματοποίηση της δολοφονίας του Π. Φύσσα υπήρξε εντολή του Μιχαλολιάκου, πράγμα που προκύπτει από συγκεκριμένες τηλεφωνικές επικοινωνίες μεταξύ του πυρηνάρχη προς την ηγεσία της Χ.Α. για την πραγματοποίηση της επίθεσης. Ο μάρτυρας βεβαίωσε ότι οι σχετικοί διάλογοι είναι ευχερώς προσβάσιμοι στο διαδίκτυο. Σημειώνεται ότι εν προκειμένω ο συνήγορος Μιχαλόλιας (Τ.) υπέλαβε ότι ο μάρτυρας δεν θεωρείται ότι έχει ορκιστεί, καθώς στην αρχή της διαδικασίας ορκίστηκε πολιτικά και όχι θρησκευτικά.
Κατά τον μάρτυρα, η Χ.Α. «στα λόγια είναι ενάντια στα μνημόνια. Προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τη δυσαρέσκεια του κόσμου.». Το ίδιο είχε κάνει και το γερμανικό ναζιστικό κόμμα και βρέθηκε στα ύπατα αξιώματα.
IV. Κατάθεση της μάρτυρος Κατερίνας Θωίδου
Α. Εξέταση από το Δικαστήριο
Η μάρτυρας είναι δημοσιογράφος από το 2000 και εργαζόταν στην Εργατική Αλληλεγγύη. Τώρα εργάζεται ως συμβασιούχος σε κέντρο αιμοδοσίας. Από τον Μάιο 2014 είναι δημοτική σύμβουλος με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ στον δήμο Νίκαιας-Αγίου Ιωάννη Ρέντη.
Η μάρτυρας ενημερώθηκε για την επίθεση κατά των αιγυπτίων αλιεργατών την επόμενη μέρα του συμβάντος. Κατά τη μάρτυρα, η επίθεση ήταν ναζιστικού τύπου και συγκλόνισε τους κατοίκους της περιοχής. Όπως κατέθεσε χαρακτηριστικά, «η επίθεση έγινε νύχτα και δεν υπάρχει τίποτε πιο βάρβαρο να κοιμάσαι και να σου επιτίθενται για να σου ανοίξουν το κεφάλι».
Η μάρτυρας ήταν παρούσα σε επίθεση χρυσαυγιτών στον Πειραιά, στην οποία συμμετείχαν οι Αποστόλου και Σαλούφας –οι οποίοι διώχθηκαν και καταδικάστηκαν. Κατ’ αυτή τραυματίστηκαν οι Αλτίνου και Ταβουλάρης. Περαιτέρω, την 15.6.2012 πραγματοποιήθηκε επίθεση από 4 χρυσαυγίτες στον πακιστανό Χ. Μουλταζάρ, ενώ κυκλοφορούσε με ποδήλατο. Η ίδια εκείνη την εποχή ήταν συντονίστρια της ΚΕΕΡΦΑ Νίκαιας και γι’ αυτό ενημερώθηκα άμεσα. Με το που οι ιατροί είδαν τον παθόντα, είπαν ότι επρόκειτο για χτύπημα της Χ.Α. Εκείνη την εποχή, μόνο στη Νίκαια είχαν γίνει δεκάδες επιθέσεις σε βάρος πακιστανών μεταναστών και γενικά στην Ελλάδα εκατοντάδες. Το θύμα –το οποίο τραυματίστηκε στο κεφάλι– δεν προέβη στην υποβολή μήνυσης, επειδή δεν διέθετε έγγραφα περί νόμιμης διαμονής. Πανομοιότυπα είχε χτυπηθεί και ο πακιστανός Α. Κασέρ, ο οποίος νοσηλεύτηκε.
Για την αντιμετώπιση αυτών των γεγονότων, η μάρτυρας με τους συντρόφους της προέβαινε στη δημοσιοποίησή τους, ενημέρωνε το δημοτικό συμβούλιο και οργάνωσε στη Νίκαια το πρώτο πανελλαδικώς συλλαλητήριο κατά της Χ.Α., όταν μπήκε στη Βουλή, για το κλείσιμο των γραφείων της. Σ’ αυτό συμμετείχαν 2.000 άτομα.
Κατά την ίδια, «ο κόσμος δεν άντεχε πια την κατάσταση αυτή στην πόλη». Αμέσως μετά τη δολοφονία του Π. Φύσσα τα γραφεία της Χ.Α. κλείσανε και σταμάτησαν οι στρατιωτικού τύπου συγκεντρώσεις, που μέχρι πρότινος γινόντουσαν πολύ συχνά.
Σύμφωνα με τη μάρτυρα, οι μετανάστες φοβόντουσαν και, όταν πήγαιναν στα Α.Τ., οι αστυνομικοί τούς διώχνανε. Αναφέρθηκε σε περιστατικό που οι αστυνομικοί αντί να συλλάβουν τους επιτιθέμενους σε πακιστανούς, συνέλαβαν τους πακιστανούς. Η ίδια πήγε με σύντροφό της να καταθέσουν σχετικά μήνυση και, μετά το πέρας ωρών αναμονής, πληροφορήθηκαν ότι λόγω φόρτου δεν γινόταν.
Β. Εξέταση από τους συνηγόρους πολιτικής αγωγής
Η μάρτυρας ρωτήθηκε κατά σειρά από τους συνηγόρους Καμπαγιάννη, Σκαρμέα, Παπαδάκη, Θεοδωρόπουλο, Στρατή και Παπαδοπούλου.
Μεταξύ άλλων, η μάρτυρας κατέθεσε ότι η πρώτη συγκέντρωση της Χ.Α. στη Νίκαια έγινε τον Νοέμβριο 2011. Τα εκεί γραφεία της άνοιξαν τον Ιούνιο 2012. Η μάρτυρας αναφέρθηκε και σε επίθεση χρυσαυγιτών σε πακιστανούς εργαζόμενους στην πλατεία Αγίου Νικολάου Νίκαιας. Η ίδια προσήλθε στο Α.Τ. με τον Τζαβέντ Ασλάμ [:πρόεδρο της πακιστανικής κοινότητας] με σκοπό να καταγγείλει το συμβάν και να διωχθούν οι χρυσαυγίτες, ωστόσο η αστυνομία την πληροφόρησε ότι δεν διέθετε διαθέσιμο όχημα. Δυο χρόνια αργότερα της ζητήθηκε να καταθέσει επ’ αυτού για εσωτερική έρευνα της ΕΛΑΣ.
Ο Π. Φύσσας ήταν γνωστός στη νεολαία της περιοχής, καθώς το συγκρότημά του «Ε13» είχε παίξει σε συναυλίες και οι νέοι τον θεωρούσαν δικό τους άνθρωπο, που δεν έγινε γνωστός από τα ΜΜΕ. Είχε τραγουδήσει για τον Τζουλιάνι, τον Γρηγορόπουλο κ.λπ. Έτσι τον ήξερε και η Χ.Α., που στόχευε στη νεολαία εκείνη την εποχή. Κατά τη μάρτυρα, ο Μιχαλολιάκος αναλαμβάνοντας την πολιτική ευθύνη της δολοφονίας του ενέκρινε την πράξη και είναι ηθικός αυτουργός της.βΤο βράδυ της δολοφονία του Π. Φύσσα η μάρτυρας συμμετείχε σε δημοτικό συμβούλιο, όπου συζητήθηκε η πρόθεση της Χ.Α. να οργανώσει συσσίτιο στην πλατεία Περιβολάκι μόνο για Έλληνες. Το συμβούλιο απαγόρευσε ομόφωνα τη διενέργειά του. Η μάρτυρας ανέφερε και ότι το 2015, σε εκλογικό κέντρο, μέλη της Χ.Α. είχαν απειλήσει την ίδια ότι «θα έχει την τύχη του Π. Φύσσα».
Ως προς τις αιμοδοσίες «μόνο για Έλληνες», η μάρτυρας εξήγησε, λόγω και της τρέχουσας εργασίας της, ότι είναι σε θέση να γνωρίζει ότι επρόκειτο για παραπλανητική και ρατσιστική ενέργεια: Δεν γίνεται διαχωρισμός αποδεκτών, αλλά το διαθέσιμο αίμα διατίθεται σύμφωνα με τις ανάγκες του νοσοκομείου.
Κατά τη μάρτυρα, στη Νίκαια δεν υπήρχε πρόβλημα με τους μετανάστες. Ωστόσο η Χ.Α. θέλησε να σπείρει το ρατσιστικό δηλητήριο, εκμεταλλευόμενη τη συγκυρία της εποχής και τη φρασεολογία και της Ν.Δ. Η δε κατάσταση γύρω από τα γραφεία της Χ.Α. ήταν «καθαρής τρομοκρατίας». Η Χ.Α. έκλεινε τα τριγύρω στενά, τα περιφρουρούσε. Αυτά άνοιγαν Τρίτη και Πέμπτη και, εκείνες τις μέρες, δεν υπήρχε κανενός είδους πολιτική δραστηριότητα λόγω της τρομοκρατικής δράσης της.
Γ. Εξέταση από τους συνηγόρους υπεράσπισης
Η μάρτυρας ρωτήθηκε κατά σειρά από τους συνηγόρους Κοντοβαζαινίτη, Δημητρακόπουλο, Τσάγκα, Οπλαντζάκη, Μιχαλόλια (Γ.) και Ρουσσόπουλο.
Μεταξύ άλλων, η μάρτυρας κατέθεσε ότι θεωρεί απόλυτα δημοκρατικό να γίνεται συλλαλητήριο κατά του εκλογικού αποτελέσματος της Χ.Α., καθώς έτσι σώζονται ανθρώπινες ζωές από ρατσιστικές επιθέσεις. Ιδίως μετά την είσοδο της Χ.Α. στη Βουλή, η φασιστική βία κλιμακώθηκε. Η μάρτυρας ρωτήθηκε σχετικά με το βιβλίο της «Φάκελος Χρυσή Αυγή». Η ίδια κατέθεσε ότι αναφέρθηκε στην επίθεση στους αλιεργάτες –ως μάρτυρας της πολιτικής αγωγής των οποίων εξετάζεται– στο «χρονολόγιο» του βιβλίου, γιατί αυτό θεώρησε σκόπιμο. Στη συνέχεια αναφέρθηκε συνοπτικά σε σειρά περιστατικών βίας σχετικών με τη Χ.Α., τα οποία αναφέρονται στο βιβλίο της. Αναφέρθηκε και σε βασανισμούς πακιστανών στο Α.Τ. Νίκαιας, όπως και ότι οι ομάδες ΔΙΑΣ πάντα ακολουθούσαν τις πορείες της Χ.Α. Κατά την ίδια το εν λόγω Α.Τ. είχε έπαιξε ρατσιστικό ρόλο ακόμα και πριν την εμφάνιση της Χ.Α. στη Νίκαια. Κατά την ίδια, «η Χ.Α. είχε πολιτικές πλάτες. Και το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ έπαιξαν το χαρτί του ρατσισμού. Και δημιουργήθηκε το υπόβαθρο για να βγει η Χ.Α. στον δρόμο. Η άνοδος του ρατσισμού πήγαινε παρέα με την πορεία της οικονομικής κρίσης. Ώστε να την πληρώσουν οι μετανάστες και όχι όσοι φταίνε για τα μνημόνια.».
V. Κατάθεση του μάρτυρα Αντώνη Ρέλλα
Α. Εξέταση από το Δικαστήριο
Ο μάρτυρας είναι σκηνοθέτης, δημοσιογράφος, ραδιοφωνικός παραγωγός (στο «Πορτοκαλί Ραδιόφωνο») και μέλος του αναπηρικού κινήματος. Δεν υπήρξε ποτέ υποψήφιος κόμματος. Δεν ήταν ποτέ παρών σε επίθεση χρυσαυγιτών και όσα ξέρει είναι από την ενασχόλησή του στον χώρο των ανθρώπων με αναπηρία.
Κατά τον μάρτυρα, η ναζιστική Γερμανία δολοφόνησε με βασανιστικό τρόπο μέσω της «Τ4» 275.000 ανάπηρες/-ους, για την καθαρότητα της άρειας φυλής κι επειδή «κόστιζαν» στο κράτος. Μετά τη δίκη της Νυρεμβέργης και τις δίκες των ιατρών, οι θεωρίες αυτές είχαν ξεχαστεί. Ωστόσο, όπως ο μάρτυρας κατέθεσε, την 14.5.2007 αναρτήθηκε στο blog των χρυσαυγιτών «Πράσινη πτέρυγα» το κείμενο ενός καναδού ονόματι Prevost, αμφιλεγόμενου καθηγητή ευγονικής. Σύμφωνα με αυτό, έπρεπε να πραγματοποιηθεί στείρωση όσων έχουν αναπηρίες, ψυχιατρικά προβλήματα κ.λπ. Περαιτέρω, ο πυρηνάρχης Νίκαιας Μιχάλης Παπαδημητρίου διατύπωσε στην εφημερίδα «Το Έθνος» τη γνώμη ότι τα ανάπηρα άτομα πρέπει να στειρωθούν κ.λπ. Έτσι δημιούργησε κλίμα φόβου σε βάρος των ανάπηρων ατόμων, θεωρώντας ότι δεν πρέπει να επιβιώσουν και να έρχεται στη ζωή άτομο όπως αυτά. Επιπλέον, ο Ματθαιόπουλος εξέφρασε στο “Crash” τις ίδιες θέσεις, τις οποίες μετά επανέλαβε σε εκπομπή του Τράγκα παρουσία των Λαγού, Κασιδιάρη, Παππά και Παναγιώταρου. Μάλιστα, ο Ματθαιόπουλος θεωρούσε ότι δεν πρέπει τα άτομα αυτά να έχουν κάν δικαίωμα ψήφου. Κατά τον μάρτυρα, «μιλάμε για τον πυρήνα του ναζισμού, που υιοθετεί απόλυτα η Χ.Α.».
Οι δηλώσεις αυτές δεν συνεχίστηκαν, διότι υπήρξε δημόσια κατακραυγή. Υπήρξαν όμως περιστατικά επίθεσης όπως στη ΣΕΑΑΝ [οργάνωση αναπήρων στη Θεσσαλονίκη] τη νύχτα της 19.5.2012, της οποίας έσπασαν τα γραφεία και έβαψαν σβάστικες κ.λπ. Καθώς η ΣΕΑΑΝ πρόσκειται στο ΚΚΕ, η επίθεση είχε και πολιτικό σκέλος. Κατά τον μάρτυρα, εν προκειμένω η Χ.Α. δεν ενεργούσε όπως ενεργούσε κατά των μεταναστών, δηλαδή με επιθέσεις μέσω ταγμάτων εφόδου, αλλά δημιουργώντας κλίμα φόβου και «απανθρωποποίησης». Θεωρεί δε ότι οι θέσεις αυτές θα μπορούσαν να υλοποιηθούν, αν η Χ.Α. αποκτούσε την εξουσία –όπως ακριβώς έγινε στη ναζιστική Γερμανία. Στην τελευταία, δολοφονούνταν οι ανάξιοι για ζωή και εγκωμιάζονταν οι ανάπηροι στρατιώτες της Wehrmacht. Έτσι και στη Χ.Α. πρόσκεινται κάποια ανάπηρα άτομα, θεωρώντας ότι ως εθνικιστές δεν θα κριθούν ανάξιοι για ζωή και θα γλιτώσουν.
Β. Εξέταση από τους συνηγόρους πολιτικής αγωγής
Ο μάρτυρας ρωτήθηκε κατά σειρά από τους συνηγόρους Καμπαγιάννη, Σκαρμέα, Παπαδάκη και Θεοδωρόπουλο.
Ο μάρτυρας διευκρίνισε ότι ο προαναφερθείς Prevost αναφέρεται σε άτομα με ψυχιατρικές βλάβες αλλά και λοιπές –μη περιορίζοντας ερμηνευτικά την κατηγορία των ατόμων κατά των οποίων στρέφεται. Μάλιστα, ο Παπαδημητρίου σε βίντεο αναφέρει ότι όποιο άτομο δεν έχει εθνικιστικές εξάρσεις εντάσσεται σ’ αυτή την κατηγορία όντας φυλετικά νόθο. Ως προς τις δηλώσεις αυτές, όπως επ’ αυτών του Ματθαιόπουλου, δεν υπήρξε αντίδραση αποδοκιμασίας ή ανακοίνωση από την ηγεσία της Χ.Α.
Ο μάρτυρας έχει γίνει δέκτης καταγγελιών, αλλ’ όπως επισήμανε, επειδή έχει καλλιεργηθεί ο φόβος, τα περισσότερα περιστατικά δεν καταγγέλλονται από τους παθόντες. Από το 2007 μέχρι το 2013 έχουν καταγραφεί περίπου 50 περιστατικά –τα περισσότερα στην Αθήνα. Τον Απρίλιο 2012 ήταν αρκετά τα περιστατικά, καθώς τροφοδοτήθηκαν από τις προαναφερθείσες δηλώσεις.
Γ. Εξέταση από τους συνηγόρους υπεράσπισης
Ο μάρτυρας ρωτήθηκε κατά σειρά από τους συνηγόρους Δημητρακόπουλο, Οπλαντζάκη, Μιχαλόλια (Γ.) και Ρουσσόπουλο.
Μεταξύ άλλων, ο μάρτυρας κατέθεσε ότι έχει υπόψη του την Ασλανίδου, ανάπηρη και στέλεχος της Χ.Α. στη Θεσσαλονίκη, διευκρίνισε όμως ότι αυτή δεν έχει καμία σχέση με το αναπηρικό κίνημα και δεν είναι ενταγμένη σ’ αυτό. Όπως εξήγησε, τα ανάπηρα άτομα είναι περί τα 1.200.000 και τα 3-4 που μετέχουν στη χρυσαυγίτικη «Εθνική Ένωση ΑΜΕΑ» δεν εκφράζουν τις θέσεις του αναπηρικού κινήματος. Ως προς το κοινοβουλευτικό έργο της Χ.Α. για τους αναπήρους, ο μάρτυρας έκανε λόγο για τη «διγλωσσία» της Χ.Α., που έχει προβεί σε ερωτήσεις ως και στο Ευρωκοινοβούλιο, αλλά δεν έχει ψηφίσει τίποτε σχετικό. Τέλος, αναφέρθηκε σε επίθεση κατά παραολυμπιονίκη στη Χίο, που τον έριξαν από το αμαξιδιό του.
Στο σημείο αυτό το Δικαστήριο διέκοψε για την 11.1.2018 στην αίθουσα Γυναικείων Φυλακών Κορυδαλλού, οπότε θα συνεχιστεί η διαδικασία με την εξέταση των μαρτύρων πολιτικής αγωγής των ναυτεργατών του ΠΑΜΕ (Λιάνα Κανέλλη κ.λπ.).
[Σημειώνεται ότι είχε προηγηθεί δήλωση της πολιτικής αγωγής των αιγυπτίων αλιεργατών ότι καλύφθηκαν από τους μάρτυρες πολιτικής αγωγής που έχουν ήδη καταθέσει, ότι υπάρχουν πλέον και αμετάκλητες καταδίκες χρυσαυγιτών από άλλα δικαστήρια, και έτσι, για την οικονομία της δίκης, παραιτούνται από την εξέταση των λοιπών μαρτύρων που είχαν προτείνει].
